طبقه‌بندی زیستگاه‌های تالاب بختگان (استان فارس) در سامانه‌ی تالاب‌های مدیترانه

شناخت اکوسیستم‌ها و پهنه‌بندی آن‌ها بر پایه‌ی ویژگی‌ها و حساسیت‌ها گامی ضروری در حفاظت از  طبیعت و پایداری زیستگاه‌های آن است. سامانه‌ی طبقه‌بندی زیستگاهی تالاب‌های مدیترانه (مِدوِت) برای شناسایی تالاب‌ها با طبقه‌بندی پلکانی زیستگاه‌های آن‌ها به‌کار می‌رود، که در آن تالاب‌ها را با پوشش گیاهی غالب، خاک و آب‌شناسی شناسایی و مرزبندی می‌کنند. داده‌ها از بازدیدهای میدانی تهیه و با اطلاعات منابع پیشین ترکیب شد. با تصویر‌های ماهواره‌یی فصلی از 1376 تا 1388، و تحلیل‌ آن در سامانه‌ی اطلاعات جغرافیایی در نرم‌افزار arcgis داده‌های رژیم آبی به‌دست آمد. برای بخش‌هایی که اطلاعات آن کم بود، مانند گیاهان تالابی و جنس رخ‌نمون بستر دریاچه، بازدیدهای میدانی و نمونه‌برداری انجام شد. نمونه‌های گیاهی پس از شناسایی بر مبنای چرخه‌ی زندگی (یک‌ساله یا چندساله‌بودن)، و زیستگاه (بن‌درآب یا غوطه‌ور بودن) دسته‌بندی شد. لایه‌های رقومی همه‌ی این اطلاعات در نرم‌افزار ilwis روی‌هم ‌گذاشته‌شد، تا پهنه‌های گوناگون زیستگاهی جدا شود. زیستگاه‌ها با شناسه‌های بین‌المللی مشخص، و نقشه‌ی پهنه‌بندی زیستگاه‌ها تهیه شد. در مجموع 51 زیستگاه گوناگون شناسایی شد، که مهم‌ترین آن‌ها زیستگاه‌های دریاچه‌یی کرانه‌یی با پوشش گیاهی پدیدار ناپایدار با آبگیری گاه‌به‌گاه و شوری پلی‌سالین (607100 m2)، سطح آب‌پوش با پوشش نمکی و آب‌گیری گاه‌به‌گاه و شوری میکسوسالین lloaim (154561200 m2)، نارُسته و پوشش نمکی با آب‌گیری فصلی و شوری میکسوسالین llsasm (15790400 m2)؛ ماندآبی نارُسته و پوشش نمکی با آب‌گیری فصلی و شوری میکسوسالین p-sasm (25967300 m2)، و پوشش نمکی با آب‌گیری گاه‌به‌گاه و شوری میکسوسالین p-saim (20503100 m2) است. در نتیجه‌ی این پژوهش و نقشه‌ی به‌دست‌آمده از آن گام نخست برای شناخت منطقه‌های حساس و آسیب‌پذیر تالاب، و سپس برنامه‌ریزی برای مدیریت کاربری و حفاظت از بخش‌های زیست‌بوم به‌ویژه جامعه‌های گیاهی آب‌زی تالاب برداشته شده‌است.

habitat classification in bakhtegan wetland (fars province) using mediterranean wetland system

understanding ecosystems and their zonation based on their characteristics and sensitivities is an essential step in protecting natural resources and the sustainability of their habitats. the mediterranean wetland habitat classification system (medwet) is used to identify bakhtegan wetland, fars province, iran, by hierarchical classification of their habitats, in which they are identified and demarcated by dominant vegetation, soil, and hydrology. remote sensing methods are used to obtain the maximum possible information with the least fieldwork. the data for the water regime were obtained from seasonal satellite images (1997 to 2009) and their analysis in gis using arcgis software. field visits and sampling were performed for sections with little or no information, such as wetland plants and lake bed profiles. after identification, plant samples were classified based on life cycle (annual or perennial), and habitat (submerged or submerged). the digital layers of all information were stacked in ilwis software to separate different habitats. habitats were designated with international identifiers, and a habitat zoning map was prepared. a total of 51 different habitats were identified, the most important of which were lacustrine – littoral – emergent – nonpersistent - intermittently flooded - polysaline llenip, (607100 m2), water surface - salt crust - intermittently flooded – mesosaline, lloaim (154561200 m2), non-vegetated - salt crust - seasonally flooded – mesosaline, llsasm (15790400 m2), and palustrine - nonvegetated - salt crust - seasonally flooded – mesosaline, p-sasm (25967300 m2), and salt crust - intermittently flooded – mesosaline, p-saim (20503100 m2). the result of this research and the resulting map is the first step for recognizing sensitive and vulnerable areas of the wetland, and further planning for utilization management and protection of the ecosystem, especially the aquatic plant communities.