تحلیل عاملی عوامل موثر بر مهاجرت جوامع مرتعدار در استان اردبیل

مهاجرت روستا به شهر به عنوان یکی از اجزای کلیدی رویکرد معیشت برای افزایش درآمد و کاهش فقر، در بسیاری از نواحی روستایی مورد توجه قرار گرفته است. هدف از انجام این تحقیق تحلیل عاملی عوامل موثر بر مهاجرت روستا به شهر در بین مرتع‌داران ساکن در برخی حوزه‌های آبخیز استان اردبیل است. روش تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی و ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسش نامه، مشاهده  و مصاحبه‌ حضوری بود. جامعه آماری شامل 9244 نفر در 5 حوزه آبخیز (33 روستا) در استان اردبیل بود و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، 372 نفر به‌دست آمد. پرسش نامه شامل 11 شاخص مربوط به عوامل اقتصادی، 10 شاخص مربوط به عوامل اجتماعی و 6 شاخص مربوط به سایر عوامل موثر بر مهاجرت روستا به شهر بود. برای اولویت بندی مولفه های موثر در مهاجرت روستا به شهر جوامع مرتع‌دار، از آزمون فریدمن استفاده شد. به‌منظور تحلیل عوامل موثر بر مهاجرت، از آزمون تحلیل عاملی استفاده شد، که برای تشخیص مناسب بودن داده‌های مربوط به متغیرهای مورد تحلیل، شاخص kmo و آزمون بارتلت استفاده شد. نتایج تحلیل مولفه‌های اصلی نشان داد که از بین شاخص‌های مورد مطالعه بر اساس بار عاملی، به‌ترتیب اهمیت نه عامل امنیت اقتصادیفرهنگی، خدمات رفاهی، مهاجرت معکوس، نبود انگیزه ماندن در روستا، مشارکت اجتماعی، زمین، آینده فرزندان، ضعف اشتغال در روستا و فرصت اشتغال بیشتر در شهر، در مجموع 85 درصد واریانس داده ها را تبیین کردند. به‌طورکلی نتایج تحقیق حاضر می‌تواند اولویت‌های ضروری در راستای کاهش مشکلات معیشتی و اجتماعی جوامع روستایی منطقه مورد مطالعه را تبیین کند و اطلاعات لازم برای برنامه‌ریزی مناسب در اختیار ارگان‌های مربوط قرار دهد. این موضوع در نهایت می‌تواند سبب کاهش مهاجرت روستا-شهر شود.

factor analysis of parameters affecting migration of ranchers in ardabil province

ruralurban migration has been identified as one of the most important components of livelihood strategy and poverty reduction in many rural communities. the aim of this study was to conduct a factor analysis of indicators determining ruralurban migration among ranchers in ardabil province’s watersheds. the research method was descriptiveanalytical and the data collection tools were questionnaire, observation, and facetoface interview. the statistical population included 9244 ranchers in 5 watersheds (33 villages) in ardabil province, with a sample size of 372 persons based on cochran’s calculation. the questionnaire included 11 economic indicators, 10 social indicators and 6 indicators related to other factors affecting ruralurban migration. the friedman test was utilized to rank the most important factors affecting in ruralurban migration of ranchers. the factor analysis test was used to analyze the variables impacting migration and the kmo index and the bartlett test were utilized to assess the adequacy of the data. the results of the principal components analysis (pca) revealed that among the studied indicators based on factor loading, 9 factors of economiccultural security, welfare services, reverse migration, lack of motivation in rural areas, social participation, land, children’s future, poor employment in rural and higher job chances in the city, respectively, explained a total of 85 percent of the variance of the data. in general, the findings of the present study can explain the essential priorities for reducing the livelihood and social problems of rural communities in the study region, as well as providing key organizations with the necessary information for efficient planning. this might ultimately reduce ruralurban migration.