ارتباط میزان انتشار دارواش با عوامل رویشگاهی و ویژگی‌های ساختاری در جنگل‌های زاگرس (مطالعه موردی: جنگل‌های قلاجه، استان کرمانشاه)

گیاه نیمه انگل دارواش موخور یکی از عوامل مضر و آسیبزننده به جنگل‌های زاگرس است. برای بررسی عوامل موثر در میزان آلودگی درختان به دارواش، این پژوهش در جنگل‌های قلاجه گیلان غرب، در استان کرمانشاه انجام گردید. به منظور انجام این مطالعه با استفاده از روش آماربرداری درخت به درخت تمامی درختان آلوده بررسی گردید. خصوصیات رویشگاهی شامل شیب، ارتفاع از سطح دریا و جهت جغرافیایی و نیز ویژگیهای درختان میزبان شامل نوع گونه، قطر برابر سینه، ارتفاع درخت و سطح تاج ثبت شد. بررسی فراوانی آلودگی به دارواش به روش رتبه‌دهی در سه قسمت تاج انجام گردید.  نتایج نشان داد که در بین انواع گونه‌های درختی، بلوط ایرانی به تنهایی 80.4 درصد درختان منطقه را شامل می‌شود. وضعیت آلودگی درختان به دارواش نشان داد که بیشترین میزان آلودگی مربوط به گونه‌ی بلوط ایرانی (91.9 درصد) است. نتایج آزمون تجزیه واریانس نشان داد که بین فراوانی آلودگی به دارواش در طبقات قطر برابر سینه، ارتفاع و سطح تاج درختان اختلاف معنی‌دار در سطح پنج درصد وجود دارد. به طورکلی، درختان طبقه قطری60 و 65 سانتی‌متری، با ارتفاع بیش از 15 متر و مساحت تاج پوشش بیش از نه متر مربع، دارای بیشترین مقدار آلودگی به دارواش بودند. در بین عوامل فیزیوگرافیک موجود در رویشگاه مورد مطالعه بیشترین تاثیر بر روی فراوانی درختان آلوده به دارواش مربوط به فاکتور ارتفاع از سطح دریا است. با افزایش مقدار مشخصه‌های کمی درختان (قطر، ارتفاع و مساحت تاج)، فراوانی آلودگی افزایش می‌یابد. پیشنهاد می‌شود برای کنترل و مقابله با توسعه و انتشار دارواش در وضعیت رویشگاهی مختلف از قبیل شیب، ارتفاع و جهت جغرافیایی، توده‌های دو آشکوبه و کهن‌سال دارای درختان با ابعاد بزرگ‌تر در اولویت قرار گیرد.

the relationship between european yellow mistletoe (loranthus europaeus jacq.) and habitat factors and structure in zagros forests (case study: ghalajeh forests, kermanshah province)

the semiparasitic european yellow mistletoe (loranthus europaeus jacq.) is one of the harmful and damaging factors to the zagros forests. this study to analyze the causes of infected trees by european yellow mistletoe was conducted in the ghalajeh forests in kermanshah province. to carry out this study, completely infected trees were examined by using the treetotree sampling method. required data including habitat characteristics and host tree characteristics such as tree species, diameter at breast height (dbh), length of the tree, crown area, and severity of european yellow mistletoe infection recorded in three parts on crown through the dmr method. the results showed that persian oak includes 80.4% of the region’s trees. the state of tree infection to european yellow mistletoe showed that the highest infection rate consisted of the persian oak species (91.9%). typically, 60 and 65 cm diameter classes, 15meterhigh tree height, and 9 squaremeter crown class had the highest infection. among the physiographic factors in the study site, the highest impact on the abundance of european yellow mistletoeinfected trees is related to the altitude factor. the variance test results demonstrated a significant difference between the severity of infected trees in the dbh classes, height, and crown area of trees (p=0.5). by increasing the number of characteristics of trees (i.e. diameter, length, and crown area), the severity of infection increases.  therefore, it suggested that to control the spread of mistletoe in different habitat conditions such as slope, altitude, geographical direction, twostory, and oldgrowth trees with outsized dimensions should be given priority.