بررسی روند تخریب بیشه‌زارهای پده (popoulus euphratica oliv.) در حاشیه رودخانه کارون با استفاده از تصاویر سنجنده‌های tm و oli-tirs

بیشه زارهای حاشیه رودخانه ها از جمله منابع جنگلی غیرتجاری در مناطق گرمسیری کشور محسوب می شوند که با ایجاد اکوسیستم خاص، نقش مهمی در تعادل حیاطی این مناطق ایفا می کنند. امروزه با رشد جمعیت و افزایش فشار بر منابع طبیعی، حیات این جنگل ها در معرض تهدید و تخریب قرار گرفته است. هدف از این مطالعه پایش و تعیین روند تغییرات بیشه زارهای پده در شهرستان گتوند استان خوزستان در بازه زمانی 20 ساله با استفاده از فنون سنجش از دور، سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجه‌های سیمای سرزمین است. به منظور انجام این مطالعه از تصاویر سنجنده‌های tm و olitirs ماهواره‌ای لندست 5 و 8 استفاده شد و نقشه‌های کاربری سرزمین در بازه‌ی زمانی سال های 1998 تا 2018 تهیه گردید. به منظور کمی سازی تغییرات، از 5 سنجه بزرگترین پهرو، تعداد پهرو، تراکم، مساحت و درصد مساحت پهرو استفاده شد. نتایج نشان داد که تعداد لکه های بیشه زارهای پده از 520 لکه در سال 1998 به 1131 لکه در سال 2018 افزایش یافته است، همچنین تراکم پهروها در بازه زمانی 20 ساله از 5343/0 درصد به 1621/1 درصد افزایش یافته است. نتایج نشان داد که با کاهش وسعت زیستگاه این گونه و تکه تکه شدن زیستگاه آن، تراکم در واحد سطح افزایش یافته است. تکه تکه شدن زیستگاه باعث کاهش موفقیت زادآوری، بقاء و افزایش رقابت بین گونه ای می شود و همچنین با از بین رفتن پیوستگی سیمای سرزمین، ساختار کلی جامعه نیز تغییر می کند. بنابراین نتایج به ‌دست آمده در این پژوهش بیانگر روند در حال تخریب بیشه زارهای پده در منطقه را نشان می دهد.

Investigation of Destruction of Popoulus euphratica Oliv. Forests along the Karun River in a 20-Year Period Using Landsat Satellite Images

The Popoulus euphratica Oliv. is one of the most important trees in warm and arid regions due to its tolerance to high temperature and soil salinity. It is widely distributed in the Khuzestan province as a pasture on the banks of the Great Khuzestan Rivers, and is important in terms of support (preserving the river side walls and wildlife sanctuary) as well as producing timber and providing forage. In this study we analyzed changes trend and the land use change in Popoulus euphratica Oliv. city from a series of satellite images of Landsat Thematic Mapper (TM) and Operational Land Imager (OLI) data (1998, 2018) respectively were used to produce classified land use/cover map. Different landscape metrics of class area, largest patch index, number of patches, Patch Density and mean patch size were used to quantify landscape patterns. The images were classified by the most Maximum Likelihood. The number of patches of paddy and gazelle groves increased from 520 in 1998 to 1131 in 2018, and the density of patches during the 20year period rose from 0.5343% to 1.1621%. The results show that with decreasing the habitat size of the Popoulus euphratica Oliv. fragmentation, density per unit area increased. Therefore, the results indicate that there is a growing trend of destruction of Popoulus euphratica Oliv. in the region.