مدل‌سازی رویشگاه و تعیین متغیرهای زیست‌محیطی تاثیرگذار بر پراکنش گونه بلوط ایرانی (quercus brantii lindl.) در زیستگاه‌های جنگلی استان لرستان

مدل های پراکنش گونه ای از مهمترین مدل های بوم شناختی هستندکه برای مدل سازی پراکنش گونه ای، شناسایی زیستگاه های جدید و حفاظت از گونه های در حال انقراض مورد استفاده قرار می گیرند. در این پژوهش مدل سازی پتانسیل رویشگاه و تعیین مهمترین عوامل تاثیرگذار روی پراکنش گونه بلوط ایرانی (quercus brantii lindl.) در استان لرستان با استفاده از مدل مکسنت مورد بررسی قرار گرفت. برای تهیه نقشه پتانسیل رویشگاه گونه بلوط ایرانی ابتدا 22 لایه زیست محیطی در نرم افزار arcgis 10.4.1 آماده و به فرمت ascii تبدیل شدند. سپس 5064 نقطه حضور گونه با استفاده شبکه 1.5 × 1.5 کیلومتر از روی نقشه پراکنش جغرافیایی گونه بلوط ایرانی (1:250000) استخراج، صحت سنجی و به فرمت csv تبدیل شد. پس از آماده سازی لایه ها از نرم افزار maxent 3.3.3 برای مدل سازی پراکنش گونه مورد مطالعه استفاده شد. نتایج نشان داد از 22 متغیر زیست محیطی تاثیرگذار روی پراکنش گونه بلوط ایرانی 7 متغیر مهمترین بودند که از بین آنها متوسط درجه حرارت سالانه، بارندگی مرطوب ترین سه ماه متوالی و حداقل درجه حرارت سردترین ماه به ترتیب با 38، 24.2 و 13.3 درصد، بیشترین تاثیر را بر روی پراکنش گونه بلوط ایرانی داشتند. مقدار سطح زیر منحنی (auc) مدل برابر 0.669 به دست آمد و از مقدار آستانه 0.33 برای تبدیل نقشه احتمالاتی به نقشه حضور و عدم حضور گونه استفاده شد. نقشه پتانسیل رویشی گونه نشان می دهد که تقریباً 62.5 درصد سطح استان لرستان پتانسیل رویش گونه بلوط ایرانی را دارا می باشد که در این بین مناطق جدیدی خصوصاً در شهرستان های خرم آباد، الیگودرز، کوهدشت و پلدختر برای احیا و بازسازی پیشنهاد می شود.

Habitat modeling and determination of environmental factors affecting on distribution of Persian oak (Quercus brantii Lindl.) in forest habitats of Lorestan Province

Species distribution models (SDMs) are the most important ecological models used to model species distribution, identify new habitats, and protect endangered species. In this study, habitat potential modeling and determine the most important factors affecting on distribution of Persian oak (Quercus brantii Lindl.) was investigated using MaxEnt model in Lorestan province. To map the potential distribution of Persian oak, 22 environmental layers were prepared in ArcGIS 10.4.1 and converted to ASCII format. Then 5064 species presence points were extracted using 1.5 × 1.5 km grid from the map of geographical distribution of the Persian oak species (1:250000) and converted to CSV format. After preparing the layers, MaxEnt 3.3.3 software was used to model distribution of the species. The results showed that 7 variables were more important among of the 22 environmental variables affecting on distribution of Persian oak. Annual mean temperature, Precipitation of wettest quarter and Min temperature of coldest month had the highest impact on distribution of the species with 38, 24.2 and 13.3 %, respectively. The area under the curve (AUC) of the model was 0.669 and the threshold value of 0.33 was used to convert the probability map to the presence and absence maps. The potential vegetation map of Persian oak shows that approximately 62.5% of the area of Lorestan province has the potential for growing Persian oak. The main new habitat is located in Khorramabad, Aligudarz, Kuhdasht and Poldokhtar, which recommended for restoration and rehabilitation.