بررسی الگوی غنا و تنوع اشکوب علفی در گرادیان ارتفاعی جنگل های زاگرس (مطالعه موردی: جنگل‌های بلوط ایرانی- تاف خرمآباد)

درک الگوی مکانی تنوع و غنا گونه ای و عوامل موثر بر آن نتایج مهمی برای حفظ و مدیریت تنوع زیستی ارائه می دهد. در پژوهش حاضر تغییرات شاخص های غنا و تنوع گونه های علفی در طول گرادیان ارتفاعی (700 متر) جنگل های بلوط ایرانی (quercus brantii lindl.) تاف شهرستان خرم آباد بررسی شد. بدین منظور در هر طبقه ارتفاعی100 متری از دو قطعه نمونه 500 مترمربعی مستطیلی با توزیع تصادفی برای اندازه گیری ویژگی های فیزیوگرافی، متغیرهای خاکی و درصد تاج پوشش اشکوب درختی استفاده شد. در هر قطعه نمونه نیز از 3 زیر قطعه نمونه چهار مترمربعی تصادفی برای برداشت اشکوب علفی استفاده شد. پس از اندازه گیری ها، تغییرات غنا و تنوع گونه ای با استفاده از تحلیل همبستگی بررسی و مهمترین مولفه های محیطی تاثیرگذار نیز با استفاده از تجزیه مولفه های اصلی (pca) مشخص شدند. طبق نتایج بین شاخص های غنا، تنوع و یکنواختی با تغییرات ارتفاع و شیب ارتباط معنی داری مشاهده نشد، در حالی که بین شاخص های تنوع و یکنواختی با میزان تاج پوشش همبستگی منفی مشاهده شد. برخلاف عدم رابطه بین شاخص های تنوع و یکنواختی با متغیرهای خاکی، شاخص های غنا با میزان رس و سیلت همبستگی مثبت و با مقادیر کربن آلی، پتاسیم، نیتروژن و ماسه همبستگی منفی نشان دادند. نتایج pca نیز مقادیر پتاسیم، فسفر، کربن آلی، رطوبت اشباع، اسیدیته، ارتفاع از سطح دریا و تاج پوشش را مهم ترین عوامل تاثیرگذار منطقه نشان داد. بنابراین علی رغم عدم وجود الگوی مشخص در شاخص های غنا و تنوع گونه ای، میزان تاج پوشش از عوامل تاثیرگذار بر شاخص های تنوع و یکنواختی و متغیرهای خاکی از عوامل تاثیرگذار بر شاخص های غنا در منطقه است.

Pattern of understory species richness and diversity along an altitudinal gradient in Persian oak (Quercus brantii Lindl.) forests

To manage and conserve biodiversity, comprehensive knowledge of spatial patterns of species richness and diversity and effective factors on them is necessary. The changes of diversity and richness indices at an altitudinal gradient (700 meters) in Persian oak (Quercus brantii Lindl.) forests ldquo;Taf catchment in Khoram Abad rdquo; was investigated in this study. The physiographic and soil properties, and tree canopy cover were measured by the two 500 m2 sampling plots in each 100 m altitudinal classes. The three randomly located subplots (4m2), was used to investigate the ground herbal layer in each sampling plot. Based on the results there is not any significant correlation between richness, evenness, and diversity indices with altitude and slope, while a negative significant correlation was seen between evenness and diversity indices with tree canopy cover. Contrary to the absence of correlation between evenness and diversity indices with soil properties, there is a positive correlation between the amount of soil clay and silt and negative correlation between soil OC, K, N, and sand with richness indices. The results of PCA analysis showed that the amount of K, P, OC, saturated water content, pH, altitude, and tree canopy cover are the most important environmental factor in the study area. Despite the absence of specific patterns in richness, and diversity indices along the altitude gradient, the findings show that tree canopy cover affects evenness and diversity indices, and the soil properties affect richness indices.