اثرات اقتصادی گیاه مهاجم کنگر (gundelia tournefortii l.) بر معیشت پایدار جوامع محلی (مطالعه موردی: مراتع شهرستان دماوند در استان تهران)

گیاهان (دارویی، صنعتی و خوراکی) یکی از منابع بسیار ارزشمند در گستره وسیع منابع طبیعی ایران هستند که در صورت بهره برداری صحیح می توانند نقش مهمی در اشتغال زایی جوامع محلی داشته باشند. به منظور برآورد ارزش اقتصادی گیاه مهاجم کنگر، میزان وابستگی افراد بومی و سهم آن در درآمد خانوار روستایی و میزان اشتغال مستقیم و غیرمستقیم حاصل از آن در مقایسه با ارزش کارکرد علوفه ای آن در تعدادی از سامان های عرفی شهرستان دماوند، انجام شد. نمونه برداری از پوشش گیاهی به روش سیستماتیک تصادفی در مناطق معرف تیپ های گیاهی انجام و میزان پوشش سطح، تراکم گیاه کنگر، تولید علوفه مرتع و ظرفیت چرا در واحد سطح اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد کل درآمد ناخالص حاصل از تولید علوفه مراتع یا فرآیند دامداری در منطقه مورد مطالعه در سال برابر با 66066000 هزار ریال، هزینه آن برابر با 19387260 هزار ریال، سود خالص برابر با 46678740 هزار ریال و رانت اقتصادی برابر با 3842 هزار ریال بوده است. همچنین، کل درآمد ناخالص حاصل از بهره برداری کنگر در منطقه مورد مطالعه در سال برابر با 202500000 هزار ریال، هزینه آن برابر با 89610000 هزار ریال، درآمد خالص برابر با 112890000 هزار ریال و رانت اقتصادی برابر با 9291 هزار ریال بوده است. با احتساب شمار تعداد خانوار و افراد وابسته به دامداران منطقه، میزان اشتغال مستقیم و غیرمستقیم فرآیند مرتعداری در طول یک سال به ترتیب 86 و 257 شغل (هر 349 هکتار یک شغل مستقیم و هر 117 هکتار یک شغل غیرمستقیم) و تعداد اشتغال بهره برداران محصول کنگر به ترتیب 72 و 216 شغل (هر 417 هکتار یک شغل مستقیم و هر 139 هکتار یک شغل غیرمستقیم)، محاسبه شد. با توجه به میزان درآمد پیش بینی شده از دو کارکرد بهره برداری از گیاه کنگر و تولید علوفه و اهمیت اقتصادی آن بر معیشت جوامع محلی، مدیریت گیاهان مهاجم در اکوسیستم های مرتعی باید به گونه ای باشد تا ضمن حفظ سلامت و یکپارچگی اکوسیستم ها موجب شفافیت و تسهیل فرآیندهای تصمیم گیری در زمینه بهره برداری چندمنظوره مراتع شود.

The Economic effects of invasive plant (Gundelia tournefortii L.) on sustainable livelihood of local communities (Case study: Damavand summer rangelands- Tehran)

Plants (medicinal, industrial and edible) Rangelands are one of the most valuable resources in the vast range of natural resources of Iran, which, if used properly, can play an important role in creating jobs in local communities. In order to estimate the economic value of (Gundelia tournefortii L.), dependence degree of natives and its share in rural household income compared to the function of forage production and the amount of direct and indirect employment from it was done in a number of conventional arrangements in Damavand. Sampling of vegetation was performed by systematicrandom method in the areas identifying plant types and the amount of surface cover, densit, forage production and grazing capacity was measured. The results showed that the total gross income from the operation of forage per year was 66066000 thousand Rials, its cost was 19387260 thousand Rials, net profit was 46678740 thousand Rials and economic rent was 3842 thousand Rials. Also, the total gross income from the exploitation of artichokes in the study area per year was 202500000 thousand Rials, its cost was equal to 89610000 thousand Rials, net income was 112890000 thousand Rials and economic rent was equal to 9291 thousand Rials. Taking into account the number of households and individuals affiliated with the regionchr( #39;39 #39;)s ranchers, the direct and indirect employment of the forage production during one year was 86 and 257 jobs, respectively, and the number of employed people using Gundelia tournefortii L. was 72 and 216 jobs, respectively. Considering the projected income from the two functions of exploiting Gundelia tournefortii L. and forage production and importance of economic value on local communities it seems that the management of invasive plants in rangeland ecosystems should be such that while maintaining the health and integrity of these ecosystems, it causes transparency and facilitates processes. Decide on the multifunctional use of rangelands and an efficient approach to range management.