اثر جنگل‌کاری با گونه‌های بومی و غیربومی بر انتشار گاز دی‌اکسید کربن از سطح خاک (پژوهش موردی: جنگل دارابکلا ساری)

هدف از مطالعه حاضر بررسی تنفس در توده های دست کاشت افرا پلت (acer velotinum boiss.)، بلوط بلندمازو (quercus castaneifolia c.a.mey.)، ون (fraxinus excelsior l.) و کاج بروسیا (pinus brutia ten.) و مقایسه آن با توده طبیعی واقع در جنگل آموزشی پژوهشی داربکلا بود. برای اندازه گیری خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در هر توده، تعداد 10 نقطه به صورت تصادفی منظم انتخاب و از عمق 10-0 سانتی متری با روش استوانه فلزی نمونه تهیه شد. درصد رطوبت، چگالی ظاهری، واکنش خاک، قابلیت هدایت الکتریکی، کربن آلی، نیتروژن کل در آزمایشگاه اندازه گیری شد. به منظور اندازه گیری تنفس خاک، در اوایل شهریور در هریک از توده های موردبررسی تعداد 6 لوله (قطر و ارتفاع= 10 سانتی متر) در عمق 100 سانتی متری نصب و با استفاده از دستگاه co2port (ساخت آلمان) اندازه گیری شد. بیش ترین مقدار مشخصه های واکنش خاک (0.07±7.33) در جنگل کاری افرا پلت و کم ترین میزان درصد رطوبت (0.86±35.21)، واکنش خاک (0.07±6.83) و قابلیت هدایت الکتریکی (0.02±0.26 دسی زیمنس بر متر) در جنگل کاری بروسیا مشاهده شد. بیشترین میزان تنفس خاک به ترتیب در توده های افرا پلت (16.91 مول کربن در ساعت در مترمربع) و بلندمازو (16.52 مول کربن در ساعت در مترمربع) و کمترین میزان آن در توده های کاج بروسیا (9.06 مول کربن در ساعت در مترمربع) و ون (10.48 مول کربن در ساعت در مترمربع) ثبت شد. همچنین تنفس تنها در توده های کاج بروسیا و ون به طور معنی داری کمتر از توده شاهد بود. با توجه به یافته های این پژوهش و همچنین اهمیت تنفس خاک در بوم سازگان جنگلی، درختان افراپلت و ون (به صورت خالص یا آمیخته) برای جنگل کاری در مناطق مشابه (بوم شناسی و رویشگاهی) پیشنهاد می شود.

The Effect of plantation with native and exotic species on soil CO2 emissions (The case study: Darabkola forest)

The main aim of this study was to investigate soil respiration in the plantation stands of Acer velutinum Boiss. , Quercus castaneifolia C.A.Mey. , Fraxinus excelsior L. and Pinus brutia Ten. to compare them with the natural stands in Sari educationalresearch forest of Darabkola. In order to measure physical and chemical properties of soil in each stand, 10 points were selected systematically and randomly. The samples were taken at a depth of 010 cm with coring method. Percentage of moisture, bulk density, pH, EC, organic carbon and total nitrogen were measured in the laboratory. Six 6 tubes (diameter and height = 10 cm) were installed at a depth of 0 10 cm in each stands in early September and soil respiration was measured using CO2Port device (Germany). The highest soil pH (7.33 ± 0.07were observed in Acer velutinum plantation and the lowest soil moisture content (35.21 ± 0.86), pH (6.83 ± 0.77) and EC (0.26 ± 0.02 ds/m) were obtained in Pinus brutia plantation. The highest soil respiration was observed in Acer velutinum ( 16.91molc/h/m2) and Quercus castaneifolia (16.5291molc/h/m2) plantation stands and the lowest was found in Pinus brutia (9.0691molc/h/m2) and Fraxinus excelsior (10.4891molc/h/m2) plantation stands, which was significantly lower than the control stand. Based on the findings of present study and also the importance of soil co2 emission in forest ecosystems, Maple and Ash trees (as pure or mixed) are suggested for planting in the areas with the same ecological and site conditions.