تغییرات شاخص‌های پوشش گیاهی در اراضی زراعی رهاشده در سال‌های مختلف در مراتع منطقه شیرمرد، استان چهارمحال و بختیاری

رهاسازی اراضی زراعی در مرتع نقطه شروع توالی ثانویه پوشش گیاهی است که مسیر و سرعت توالی برحسب زمان رهاسازی می تواند متفاوت باشد. در این مطالعه، اثر زمان رهاسازی اراضی زراعی بر تنوع و غنای گونه ای و گروه های گیاهی در دو تیپ بوته زار و علفزار در مراتع شیرمرد در استان چهارمحال و بختیاری موردبررسی قرار گرفت. تعداد 96 زمین زراعی رهاشده که ناشی از تغییر کاربری مرتع بودهاند در چهار بازه زمانی رهاسازی کمتر از 5، 5 تا 15، 15 تا 25 و بیشتر از 25 سال و 24 منطقه مرتعی در اطراف آن‌ها به‌عنوان شاهد انتخاب گردیدند. در هر یک از قطعات انتخاب‌شده 10 پلات چهار مترمربعی مستقر و در هر پلات درصد تاج پوشش کلیه گونههای گیاهی برآورد گردید. اثر زمان رهاسازی با آنالیز واریانس یکطرفه آنالیز شد. نتایج این تحقیق نشان داد که کمترین مقدار شاخص تنوع گونهای شانون-واینر و شاخص غنای مارگالف در هر دو تیپ گیاهی متعلق به اراضی زراعی با سن رهاسازی کمتر از پنج سال بوده است. بیشترین مقدار شاخص تنوع و غنای گونه -ای در تیپ بوته زار در بازه زمانی رهاسازی 15 تا 25 سال (به ترتیب 85/1 و 83/3) و در تیپ علفزار در بازه زمانی رهاسازی 5 تا 15 سال (به ترتیب 93/1 و 39/4) بوده است. با افزایش زمان رهاسازی در هر دو تیپ گیاهی درصد تاج پوشش گیاهان یک‌ساله، گندمیان یک‌ساله، تیرههای poaceae و cruciferae کاهش معنی دار و درصد تاج پوشش گیاهان چندساله، بوته‌ای‌ها، درختچه ای ها و تیره papilionaceae افزایش معنی داری داشتند. بنابراین، نتایج این تحقیق نشان میدهد که توالی طبیعی پوشش گیاهی در اراضی کشاورزی رهاشده باعث بهبود شاخصهای پوشش گیاهی شده است اما سرعت برگشت‌پذیری شاخص‌ها بسته به نوع شاخص و تیپ گیاهی متفاوت است.