بررسی علائم زوال و تاثیر آن بر فنل، فلاونوئیدها و پروتئین‎های برگ درختان بلوط ایرانی (Quercus Brantii Lidii) (مطالعه موردی: استان لرستان)

پدیده زوال بلوط از جمله پدیده‌های نگرانکننده در جنگل‌های زاگرس است و هرروزه بر وسعت جنگل‌های مبتلا به آن افزوده می‌شود. تحقیق حاضر به بررسی علائم زوال در پایه‌های مبتلا و نیز تاثیر زوال بر ترکیبات ثانویه برگ درختان بلوط ایرانی می‌پردازد. برای این منظور سه منطقه جنگلی ابوالوفاء، میانکوه و مله شبان استان لرستان که از مهم‌ترین کانون‌های زوال بلوط هستند، انتخاب شدند. برای مطالعه بهتر نشانه‌های زوال، درختانی با خشکیدگی تاجی در درجات مختلف و همچنین درختان سالم تصادفی مشخص شدند. نشانه‌های زوال شامل جدا شدن پوست‌تنه و خروج شیره آوند‌چوبی، شکسته شدن قسمتی از تنه درختان، قهوه‌ای‌شدن و خزان زود‌رس برگ‌ها بود. با توجه به یافته‎های ترکیبات ثانویه، نتایج نشان داد که میزان فلاونوئید و میزان فنل‌کل (به‌جز در منطقه ابوالوفاء) اندازه‎گیری شده در پایه‌های ناسالم، به‌طور معنی‌داری بیشتر از پایه‌های سالم است (p≤0.05)؛ اما تفاوت معنی‎داری در میزان پروتئین بین پایه‌های سالم و ناسالم مشاهده نشد. همچنین از بین مناطق مطالعه شده، افزایش این ترکیبات در منطقه میانکوه بیشتر بود که می‎تواند به دلیل توسعه بیشتر بیماری در منطقه ذکر شده باشد. به‌طورکلی، در اثر بروز بیماری، ترکیبات ثانویه از قبیل ترکیبات فلاونوئیدی و فنل کل افزایش می‎یابد که احتمال می‎رود نقش موثری در افزایش مقاومت درختان بلوط ایرانی در برابر پاتوژنها و زنده‎مانی بیشتر داشته باشند.