تعیین تغییرات مکانی سن گندم Eurygaster integriceps روی گون در مناطق زمستان‌گذران با استفاده از GIS و روش‌های زمین‌آمار

تعیین تغییرات جمعیت سن گندم eurygaster integriceps در مناطق زمستان­گذران می­تواند در مطالعه پویایی جمعیت این آفت و مبارزه بیولوژیک با آن حائز اهمیت باشد. مطالعه­های متعددی بر روی جمعیت سن گندم در مناطق زمستان­گذران انجام‌شده، اما جمع­آوری داده­ها به‌منظور تجزیه‌وتحلیل مکانی آن انجام نگرفته است. در این تحقیق نقشه پراکندگی مکانی جمعیت سن گندم در مناطق زمستان­گذران در سال 1387، با بررسی 900 نقطه نمونه‌برداری شده در دامنه کوه قزل داغ حوالی روستای بادام کندی در شهرستان مهاباد استان آذربایجان غربی تهیه شد. این مناطق در محدوده حداکثر دامنه پروازی این آفت قرار داشتند. پس از مقایسه روش‌های زمین‌آماری، برای تهیه نقشه تغییرات مکانی سن گندم از روش میانگین وزنی فاصله معکوس با توان دو استفاده شد. نتایج نشان داد، پوشش گیاهی غالب منطقه موردمطالعه گون است که محل زمستان‌گذرانی سن گندم می‌باشد؛ لذا گون یکی از گیاهان مهم و شاخص برای نمونه‌برداری از جمعیت سن گندم در چنین مناطقی است. سرعت باد غالب با میانگین 13.6 نات بوده وجهت باد غالب جنوبی است. بیشترین تراکم سن در محدوده ارتفاعی 1850 الی 1650 متر از سطح دریا، شیب 16 الی 24 درجه و جهت شیب شمالی مشاهده شد. با توجه به استقرار مزارع در جنوب شرق ارتفاعات، پرواز سن­ها برای زمستان­گذرانی از مزارع به ارتفاعات در جهت شمال به جنوب انجام می­گیرد و بین جهت پرواز سن‌ها و جهت باد هماهنگی وجود دارد. بررسی روش‌های میانیابی مبتنی بر زمین‌آمار نشان داد، میانگین متحرک وزنی از خطا و انحراف کمتری (0.01- و 0.03) نسبت به روش‌های کوکریجینگ و کریجینگ برخوردار است که با استفاده از آن نقشه‌ تغییرات مکانی سن گندم تهیه گردید.