بررسی اثرات ناشی از چوبکشی زمینی بر خاک جنگل (مطالعه موردی: جنگل کوهمیان آزادشهر)

مسیرهای چوبکشی محل اصلی عملیات بهره­برداری در جنگل محسوب شده و از سوی دیگر یکی از منابع اصلی تولید رواناب و رسوب در مناطق جنگلی به شمار می­آیند. این پژوهش در جنگل کوهمیان آزادشهر واقع در استان گلستان انجام شد. هدف بررسی و تعیین میزان نفوذپذیری، کوبیدگی، مقاومت (مقاومت به فروروی) و رطوبت خاک در 3 تیمار شامل شاهد (جنگل)، محل رد چرخ و وسط مسیر چوبکشی بود و در 3 عمق 0-10، 10-20 و 20-30 سانتی­متری بود. نتایج این بررسی نشان داد که میزان نفوذپذیری کل و همچنین در زمان­های مختلف (2، 4، 6، 9، 15، 25، 50 و 65 دقیقه) در منطقه شاهد افزایش معنی­دار در سطح اطمینان 1 درصد دارد. همچنین کوبیدگی، مقاومت به نفوذ و رطوبت خاک در تیمار شاهد تفاوت معنی‌دار با تیمارهای دیگر داشت و بیشترین مقدار مربوط به ردچرخ بود. نتایج بررسی نشان داد که رابطه خطی و معکوس در هر دو مورد ارتباط نفوذپذیری - کوبیدگی (r= -0.93) و نفوذپذیری - مقاومت به فروروی (r= -0.94) برقرار است. ازجمله پیشنهاد‌های حفاظتی می­توان به ریختن مازاد مقطوعات روی مسیر چوبکشی برای کاهش کوبیدگی، محدود کردن زمان چوبکشی، استفاده از منحرف‌کننده‌های رواناب در روی مسیر چوبکشی اشاره کرد.