بررسی تاثیر شکل زمین و ویژگی های خاک بر صفات رویشی گونه تنگرس(.fisch. & c. a. mey rhamnus pallaii) در منطقه جنگلی کندیرق خلخال با استفاده از روش تجزیه مولفه های اصلی

تنگرس (rhamnus pallasii) یکی از گونه های باارزش ذخیره گاه جنگلی کندیرق خلخال است. این پژوهش به منظور بررسی ارتباط صفات رویشی شامل ارتفاع کل، قطر یقه، قطر تاج، تعداد جست و زادآوری این گونه با برخی از خصوصیات خاک و شاخص شکل زمین در جنگل کندیرق خلخال با استفاده از روش آنالیز مولفه های اصلی انجام شد. برای این منظور 48 قطعه نمونه مربعی شکل و به مساحت 400 مترمربع در داخل سه شکل مختلف زمین (یال، دامنه و دره) و چهار جهت جغرافیایی (شمال، جنوب، شرق و غرب) تعیین و مشخصه‌های کمی پایه های تنگرس اندازه گیری شد. همچنین در هر قطعه نمونه، یک نمونه خاک از عمق صفر تا 30 سانتی متر تهیه شد تا با استفاده از روش تجزیه به مولفه‌های اصلی، ارتباط عامل های خاک با پراکنش تنگرس موردبررسی قرار گیرد. نتایج نشان داد پراکنش این‌گونه از ارتفاع 1030 تا 2250 متر از سطح دریا متغیراست. بیشترین میانگین ارتفاع (1.74 متر)، قطر یقه (5.65 سانتی متر)، قطر تاج (1.75 متر)، میانگین تعداد جست (13.20) در فرم دامنه و تعداد زادآوری (7.4 اصله نهال در قطعه نمونه) در فرم دره به‌دست‌آمده. نتایج حاصل از آنالیز مولفه های اصلی (pca) نشان داد در محدوده ارتفاعی 1030 تا 2250 متر از سطح دریا، بافت خاک به‌ویژه درصد شن و سیلت، درصد کربن آلی و درصد ازت شرایط مناسب تری را برای حضور و رشد رویشی این‌گونه در فرم های دره و دامنه در جهت های جنوبی منطقه موردبررسی فراهم آورده است. نتایج این تحقیق می تواند در تشریح پایداری اکوسیستم و نیز اقدامات حفاظتی و احیایی از قبیل نهال کاری و اصلاح ساختار جنگل‌های تخریب‌شده در فرم‌های دامنه ای و دره ای مورداستفاده قرار گیرد.

Effect of landform and edaphic characteristics on the presence and vegetative traits of Buckthorn (Rhamnus pallasii) in Andabil forest, Khalkhal region using PCA analysis

Rhamnus pallasii is one of the most important and valuable species in Khalkhal forest area. This study aimed to determine the relationship between vegetation properties of Rhamnus pallasii with soil and physiographic factors using PCA analysis in this forest reserve. In so doing, from 1030 to 2250 m.a.s.l, 48 sample plots of square shape with an area of 400 m2, in three land forms (ridge, valley and slope) in four aspects (north, south, east and west) were selectively determined and quantitative characteristics of Rhamnus pallasii such as total height, collar diameter, crown diameter, shoot and regeneration were measured. In addition, in each sample plot, a mixture soil samples were collected from 0 to 30 cm and some of its physical and chemical properties were measured in the laboratory. In order to study the relationship between Rhamnus pallasii distribution and soil characteristics, a survey was done by principal component analysis. The results showed that the distribution range of Buckthorn varies from 1030 to 2250 m.a.s.l. In general, hillsides and valley forms with south facing hillsides are suitable sites for this species. The highest mean of height (1.74 m), collar diameter (5.65 cm) and crown diameter (1.75 m) on slope land form and number of regeneration in sample plots (7.4) were observed on valley land form. Results from PCA analysis revealed that in the altitude range of 1030 to 2250 m.a.s.l, the soil texture, especially sand% and silt%, OC% and N% were more suitable conditions for the presence and growth of this species in valley and slope forms in the southern aspects area provided. The results of this study can be used to describe ecosystem sustainability as well as conservation and reforestations such as planting with this species and modifying the structure of deforested forests in the studied areas.