مدل‌سازی پراکنش بالقوه فعلی و آینده گونه لاله واژگون (fritillaria imperialis l.) تحت سناریوهای تغییر اقلیمی و با استفاده از سه مدل گردش عمومی در ایران

تغییر اقلیم ممکن است حفاظت از گونه‌های گیاهی دارای پراکنش جغرافیایی محدود مانند لاله واژگون را با چالش‌های جدی مواجه سازد. در این پژوهش، مدل‌سازی پراکنش جغرافیایی رویشگاه‌های بالقوه لاله واژگون در کشور و در شرایط فعلی و تحت تاثیر تغییر اقلیم آینده (2050) انجام شد. تعداد 78 داده حضور گونه همراه با 12 متغیر محیطی شامل متغیرهای زیست‌اقلیمی، فیزیوگرافی و پوشش/کاربری سرزمین در مدل‌سازی استفاده شدند. رویکرد مدل‌سازی اجماعی با تلفیق هفت مدل پراکنش گونه‌ای و بر اساس چهار سناریوی افزایش گازهای گلخانه‌ای و سه مدل گردش عمومی انجام شد. حدود 7.69 درصد از محدوده موردمطالعه به‌عنوان رویشگاه‌های بالقوه لاله واژگون شناسایی شد. کمتر از 10 درصد از این رویشگاه‌ها توسط مناطق حفاظت‌شده کشور پوشش داده‌شده است. بر اساس یافته‌های حاصل از سناریوهای مختلف تغییر اقلیم، به ترتیب کمترین و بیشترین سطح رویشگاه نامناسب شده در حدود 46.10 درصد (rcp4.5) تا 77.37 درصد (rcp8.5) در سال 2050 خواهد بود. موثرترین متغیرها در پراکنش گونه موردمطالعه، به ترتیب حداقل دمای سردترین ماه، ارتفاع و بارندگی سالانه بودند. یافته‌ها نشان می‌دهد که پراکنش جغرافیایی لاله واژگون احتمالاً به‌واسطه تغییر اقلیم به سمت مناطق مرتفع‌تر جابه‌جا خواهد شد. بر اساس ارزیابی‌ها، مدل‌ها از درستی و دقت قابل قبولی برخوردار بودند (0.87< auc و 0.75

Modeling the current and future potential distribution of Fritillaria imperialis under climate change scenarios and using three general circulation models in Iran

Climate change may make challenges to the conservation of plant species such as the Fritillaria imperialis that have narrow geographical distribution. In this study, the modeling suitable habitats of F. imperialis in Iran was done in the current condition and under climate change (2050). In so doing, 78 species presence data along with 12 environmental variables including bioclimatic, physiographic and land cover/land use variables were used. The ensemble modelling consisting of seven Species Distribution Models (SDMs) was coupled with three general circulation models and four Representative Concentration Pathways (RCPs) scenario. Our findings showed that estimated potential habitats of the species cover about 7.69% of the study area while approximately 9.08% of these suitable areas were covered by conservation areas. Due to climate change, the least and most decline of suitable habitats 46.1% to 77.37% might occur in 2050 respectively. Minimum temperature of the coldest month, elevation, and annual precipitation, had the greatest effects on the species rsquo; distribution in the study area. In keeping with the results, F. imperialis was predicted to shift toward higher elevation under climate change. The accuracy of the maps was assessed and functioning of all models was acceptable (AUC> 0.87 and TSS> 0.75). The suitable habitat identified could be considered for the adoption of management and conservation approaches, including reintroduction and the establishment of new protected areas in order to protect F. imperialis against the expected climate change impacts.