بررسی تاثیر کشت گیاه اشنان بر تغییرات پوشش گیاهی و خاک در منطقه بیابانی چاه باقر شاهرود

کشت گیاهان سازگار با محیط، یکی از بهترین روش های بیولوژیکی جهت جلوگیری از بیابان زایی است. خصوصیات اقلیمی و خاکی حاکم بر مناطق خشک و بیابانی، شرایط حساس و شکننده‌ای را برای رشد و استقرار گونه های گیاهی به وجود می آورد. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر کشت اشنان seidlitzia rosmarinus ehrenb.ex boiss() روی تغییرات پوشش گیاهی و خاک منطقه چاه باقر (شهرستان شاهرود) با اقلیم بیابانی خشک بود. نمونه‌برداری در 3 منطقه کشت 18 و 10 ساله و منطقه شاهد (نزدیک به هم) که ویژگی های اکولوژیکی این سه منطقه یکسان بود به روش تصادفی سیستماتیک در امتداد 3 ترانسکت صورت گرفت. هر ترانسکت تعداد 10 پلات به ابعاد (10 ×10) متر به فاصله 50 متر از یکدیگر قرار گرفت که درمجموع در هر منطقه تعداد 30 پلات (10 ×10) متر مستقر گردید. در هر پلات مولفه‌های مربوط به اشنان شامل، درصد پوشش تاجی، تراکم، تولید و زادآوری اشنان برداشت شد. به‌منظور تعیین خصوصیات خاک در هر منطقه از عمق 30-0 سانتی متری، نمونه خاک برداشت و خصوصیات خاک از قبیل، بافت خاک، اسیدیته، ماده آلی و هدایت الکتریکی اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که تعداد 5 گونه گیاهی در دو منطقه کشت 18 و 10 ساله اشنان واردشده است که 4 گونه گیاهی zygophyllum fabago و salsola rigida و haloxylon aphyllum و halothamnus subaphyllus در دو منطقه کشت 18 و 10 ساله اشنان مشترک هستند. گونه گیاهی salsola arbuscula در منطقه کشت 10 ساله و گونه artemisia sieberi در منطقه کشت 18 ساله مشاهده گردیده است. نتایج همچنین نشان داد که میزان اسیدیته، ماده آلی و درصد رس و سیلت در مناطق کشت نسبت به منطقه شاهد افزایش پیداکرده است. نتایج شاخص‌های تنوع شانون واینر و سیمپسون و شاخص‌های غنای مارگالف و منهینگ، اختلاف معنی‌داری را در بین مناطق تحت کشت اشنان با سنین 10 سال و 18 سال نشان نداد. نتایج حاصله از این تحقیق نشان می دهد که گیاه اشنان یک‌گونه کلیدی است و از آن می توان جهت کشت و اصلاح خاک‌های شور در پروژه‌ای اصلاحی مناطق بیابانی استفاده کرد.

The effect of Seidlitzia rosmarinus cultivation on vegetation and soil changes in the desert area of Chah Bagher Shahroud

It is inevitable to use key species for projects of rangeland improvement and development. One of the successful projects for rangeland improvement and development is to use seeding with technical knowledge in order to have complex success in poor rangelands that are desert regions. The cultivation of environmentally adaption plants is one of the best biological methods to prevent desertification. The climatic and edaphic characteristics of the arid and desert regions create sensitive and fragile conditions for the growth and deployment of plant species. The aim of this study was to investigate the effect of Seidlitzia rosmarinus on vegetation and soil in in Shahroud - Chah bagher Region. In so doing, in 3 areas, 18 years old cultivar, 10 years old and Control area, a systematic random sampling was carried out along three transects. On each transect, 10 plots (10 ×10) meter at a distance of 50 meters from each other were placed. In total, 30 plots (10 ×10) were located in each area. In each plot, the characteristics of vegetation which included crown cover percentage, density, production and regeneration of Seidlitzia rosmarinus were harvested. In order to determine the soil characteristics, soil samples were collected from each depth of 030 cm and Soil characteristics such as: soil texture, pH, Organic matter and Ec were measured. The results showed that 5 species were introduced in 18 and 10 yearold cultivated areas. Four species of Zygophyllum fabago, Salsola rigida, Haloxylon aphyllum and Halothamnus subaphyllus were common in 18 and 10yearold cultivated areas. Salsola arbuscula was observed in 10 year old cultivated area and Artemisia sieberi 18 year old cultivated area. Also, the cultivars of Seidlitzia rosmarinus showed that acidity, organic matter and clay and silt percentage increased compared to the control area. As for diversity indices Shannon Weiner and Simpson and Species richness indicators Margalof and Manning, no significant differences were found between Seidlitzia rosmarinus cultivars ages 10 years and 18 years old. The results of this research indicate that the plant is a key species to be used to cultivate and improve saline soils in the desertification of desert areas.