ارزیابی صفات کمی و کیفی مخروط میوه و بذر جهت شناسایی دو گونه ارس در استان گلستان

از میان 6 گونه بومی جنس ارس که در مناطق مختلف کشور ایران پراکنده هستند. دو گونه (juniperus polycarpos و juniperus excelsa)، نسبت به سایر گونه ها سطح بیشتری از مناطق تحت پوشش را به خود اختصاص داده اند که به علت شباهت ظاهری بسیار زیاد دو گونه شناسایی آن ها از یکدیگر مشکل است. در این تحقیق صفات کمی و کیفی مخروط میوه و بذر باهدف کمک به شناسایی آن ها در استان گلستان مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور ارزیابی صفات کمی و کیفی مخروط میوه و بذر این دو گونه در رویشگاه چهارباغ استان گلستان به طور جداگانه ده پایه مادری از هرگونه که به لحاظ ویژگی های ظاهری یکسان و تقریباً هم سن بودند، انتخاب گردیدند. ابتدا برای درختان یادشده با قرار دادن فریم یک مترمربعی در 4 طرف تاج هر درخت، تعداد مخروط میوه شمارش گردید. سپس از هر درخت حدوداً تعداد 1000 مخروط میوه جمع آوری و صفات کمی و کیفی مخروط میوه و بذرهای موجود در آن ها، اندازه گیری و ثبت گردید. آنالیز صفات کمی مخروط میوه نشان داد که دو گونه یادشده به لحاظ وزن، طول و عرض با یکدیگر اختلاف معنی داری دارند؛ به گونه ای که تمامی این شاخص ها در j. polycarpos بیشتر از j. excelsa است. مقایسه تعداد مخروط میوه در واحد سطح تاج درختان دو گونه نشان می دهد؛ j. polycarpos دارای مخروط میوه بیشتری در واحد سطح نسبت به j. excelsa است و ازنظر این شاخص هم اختلاف معنی داری بین دو گونه یادشده وجود دارد. آنالیز داده های مربوط به ویژگی های کمی و کیفی بذر شامل طول، عرض و وزن و وضعیت سلامتی، نشان می دهد؛ علیرغم نداشتن اختلاف معنی دار بین دو گونه در صفات ذکرشده، j. polycarpos بذرهای سالم بیشتری تولید می کند. درمجموع از صفات کمی و کیفی مخروط میوه و بذرها، صفات کمی و کیفی مخروط میوه شاخص خوبی برای تفکیک گونه های j. polycarpos و j. excelsa از یکدیگر می باشد.

Quantitative and qualitative indicators of cone and seed for identification of two Juniper species in Golesan province

Among the Six native species of Juniperus genus in Iran, J. polycarpos and J. excelsa have highest frequent and geographical distribution on the highlands of the country and play a crucial role in the natural ecosystem of presented area. Due to the similar appearance of mentioned species, it's difficult to identify them in the nature. In this study, quantitative traits indicators of cone and seed with the aim of identification and separation of two species of Juniper were evaluated. For this purpose, ten mother trees were selected separately and from each tree, 1000 cones of fruit were collected and quantitative traits of cones and seeds were measured. The analysis of cone traits showed that the two species had a significant difference in weight, length and width of cone, so that all of these indicators in J. polycarpos are higher than J. excelsa. While analysis on quantitative characteristics of seeds including length, width and weight did not show any significant differences, the seed vigor index indicators showed that J. polycarpos produces a significant higher vigorous seed than J. excelsa. In general, the length, width and weight of cones can be used as a proper index for differentiation and identification of J. polycarpos and J. J. excelsa species and the same indices of seeds are not suitable for this purpose.