اثرات میزان توسعه‌یافتگی بر تغییرات سطح جنگل‌های نواحی روستایی ارسباران با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای

معیشت مردم روستایی به استفاده از زمین و بهره برداری از منابع طبیعی و جنگل وابسته است. بنابراین فعالیت های آن ها می تواند اثرات معنی داری بر این منابع داشته باشد. میزان این اثرات و تغییرات سطح جنگل از میزان توسعه یافتگی روستاها تاثیر می پذیرد. هدف اصلی این مطالعه، بررسی ارتباط بین درجه توسعه یافتگی روستاهای جنگلی با میزان تخریب جنگل در منطقه ارسباران (شمال استان آذربایجان شرقی) می باشد. روش تحقیق توصیفی تحلیلی بوده و برای جمع آوری داده های تحقیق از شیوه کتابخانه ای استفاده شده است. داده ها در دو بخش تعیین درجه توسعه یافتگی روستاها و تهیه نقشه های کاربری و تغییرات سطح جنگل، جمع آوری و تحلیل شدند. ابتدا، روستاهای موردمطالعه ازلحاظ درجه توسعه یافتگی با استفاده از شاخص های اقتصادی اجتماعی، آموزشی بهداشتی و زیرساختی در پنج طبقه توسعه یافتگی با ضریب ناموزون موریس تقسیم بندی شدند. در مرحله بعد، به منظور بررسی میزان تغییرات سطح جنگل از تصاویر سنجنده های مختلف ماهواره لندست استفاده شد. ضریب همبستگی بین میزان تخریب جنگل هر روستا با متغیرهایی مثل شاخص توسعه روستا، هزینه فرصت، ارتفاع از سطح دریا و میزان جمعیت محاسبه شد. نتایج نشان داد که از 15 روستا، پنج روستا، جزء روستاهای توسعه یافته و یک روستا جزء روستاهای محروم طبقه بندی شدند. بررسی تغییرات سطح جنگل نشان داد که بیشترین افزایش تغییرات در دوره 86-96 مربوط به روستاهای ارزین، کلاله علیا، خریل و ابراهیم بیگلو به ترتیب برابر با 74.58، 56.41 و 55.55 و 48.51 هکتار است. بر اساس نتایج، میانگین تغییرات دوره 77-86، 6.08 هکتار و میانگین تغییرات دوره 86-96، 32.50 هکتار بوده است. بر اساس نتایج، بین تغییرات دوره اول و دوره دوم با اطمینان 99 درصد اختلاف معنی داری وجود دارد. ضریب همبستگی نشان داد که شاخص توسعه روستا و تعداد جمعیت هر روستا با میزان تخریب جنگل همبستگی ضعیف و مستقیمی دارد. در مقابل، هزینه فرصت در هر روستا و ارتفاع از سطح دریا با میزان تخریب جنگل در هر روستا همبستگی ضعیف و معکوسی دارد.

Effects of developmental level on forest area changes of rural areas in Arasbaran by satellite images

Livelihood of rural people depends on the use of land and the exploitation of natural resources and forest. Therefore, their activities can have significant effects on these resources. The magnitude of these effects and changes in the level of the forest are affected by the development level of the villages. The main objective of this study is to investigate the relationship between the development level of forest villages and the extent of forest degradation in the Arasbaran region. The research method is descriptiveanalytical and library method is used to collect the research data. The data were collected and analyzed in two sections: determining the degree of development of villages and preparing the forest area changes. At first, the studied villages were classified in terms of degree of development based on socioeconomic, health education and infrastructural indicators in five developmental categories with Morris incoherent coefficients. In the next step, Landsat satellite images were used to determine the level of forest changes. Correlation coefficient was calculated between the amount of forest degradation in each village with variables such as rural development index, opportunity cost, altitude and population size. The results showed that from 15 villages, five villages were classified as developed villages and one village was classified as nondeveloped or deprived villages. Between 20072017, the forest area of Arzin, Kelaleh Ulya, Kharil and Ibrahim Biglou villages showed an increase about 74.58, 56.41, 55.55 and 48.51 hectares, respectively. Based on the results, the mean of forest area changes at the 19972007 and 20072017 was 6.08 and 32.5 ha, respectively. Based on the results, there was a significant difference between the changes of the first period and the second period with a confidence of 99%. The correlation coefficient showed that the rural development index and the village population had positive correlation with the forest degradation. In contrast, the cost of opportunity in each village and altitude the height of the sea level had a weak correlation with the rate of forest degradation in each village.