شناخت و تحلیل عوامل موثر بر مشارکت روستاییان در طرح های حفاظت زیست بوم (مطالعه موردی: پروژه مدیریت جنگل‌های هیرکانی)

تحقیق حاضر درصدد است تا با بررسی و شناخت عوامل موثر بر مشارکت روستائیان در طرح های منابع طبیعی، با استفاده از روش شناسی کیو ، ذهنیت های کارشناسان طرح های حفاظت زیست بوم در ارتباط با عوامل موثر بر مشارکت در این طرح ها را مورد شناسایی قرار دهد. نخست سعی شده است بر پایه نتایج پژوهش های مرتبط با مشارکت روستاییان در طرح های حفاظت زیست بوم و تجزیه و تحلیل فضای گفتمانی موجود، شناخت جامعی از علل مشارکت روستاییان به دست آید. سپس، با بهره گیری از مشارکت متخصصان، دیدگاه های مختلف در این زمینه شناسایی و دسته بندی شود و به این صورت، گامی فراتر از مجموعه تحلیل های ارائه شده برداشته شود. در گام بعدی به روش نمونه گیری هدفمند از خبرگان مشارکت در منابع طبیعی، تعداد 36 نفر برای انجام مرحله مرتب سازی کیو مشارکت کردند. براساس منطق روش شناسی کیو، از روش تحلیل عاملی کیو که اصلی ترین روش برای تحلیل ماتریس داده های کیو است، بهره گرفته شد. یافته های پژوهش بر پایه تحلیل عاملی کیو بیانگر سه دیدگاه درزمینه عوامل موثر بر مشارکت از دیدگاه کارشناسان منابع طبیعی است. دیدگاه نخست دارای ویژگی های مشارکت گرا بوده و تاکید زیادی بر نقش جوامع روستایی در تمامی مراحل اجرای طرح ها دارد. دیدگاه دوم مبتنی بر توانمندسازی جوامع بوده و دیدگاه سوم بر گسترش آگاهی و دانش جوامع محلی تاکید دارد. همچنین گویه توجه به نیازهای اقتصادی بهره برداران در طراحی طرح های حفاظت از حفاظت زیست بوم با دارا بودن تکرار در هر سه دیدگاه، بیشترین میزان تکرار را به خود اختصاص داده است و گفتمان غالب تحقیق بر روی این گزاره تاکید دارد.