بررسی تاثیر شدت‌های چرایی مختلف دام بر برخی شاخص‌های کمی و کیفی گیاهی (مطالعه موردی: مرتع چقاکدو در استان کرمانشاه)

اعمال مدیریت صحیح و کارآمد اکوسیستم های مرتعی مستلزم داشتن اطلاعات کافی از میزان شدت چرا و تاثیر آن بر ویژگی های مختلف گونه های گیاهی موجود در مراتع است. این مطالعه به منظور مقایسۀ سه نوع مدیریت قرق، چرای متوسط و چرای شدید در مرتع قشلاقی چقاکدو انجام شد. نمونه برداری به روش سیستماتیک تصادفی در هر رویشگاه چرایی انجام شد. در هر رویشگاه چرایی سه ترانسکت 100 متری بطور تصادفی مستقر و در طول هر ترانسکت، 10 پلات یک متر مربعی با فاصله 10 متر از هم قرار داده شدند. ویژگی های مورد بررسی شامل تولید، درصد پوشش، فرم های رویشی (گندمیان، پهن برگان و بوته ای ها)، شکل های زیستی (کاموفیت ها، همی کریپتوفیت ها، تروفیت ها و کریپتوفیت ها)، خوشخوراکی گونه ها (کلاس i (خوشخوراک)، کلاس ii (مطلوب) و کلاس iii (غیرخوشخوراک))، شاخص های غنا (مارگالف و منهنیک) و تنوع (شانون وینر و سیمپسون) بود. تجزیه داده ها در محیط spss20 انجام شد. مقایسۀ ویژگی های ترکیب گیاهی و شاخص های تنوع و غنا بین رویشگاه های با شدت های چرایی مختلف توسط آزمون دانکن صورت پذیرفت. نتایج حاصل از محاسبۀ شاخص های تنوع و غنا نشان داد که مقدار عددی این شاخص ها در رویشگاه قرق بیشترین مقدار و در رویشگاه با چرای شدید کمترین مقدار را دارد. آزمون آماری دانکن نیز معنی دار بودن اختلاف بین این سه رویشگاه را از لحاظ تفاوت در میزان تنوع در سطح آماری یک درصد به اثبات رساند. ویژگی های رویشگاه قرق شامل؛ همی کریپتوفیت ها و کریپتوفیت ها، گیاهان کلاس i، گندمیان چندساله و فورب ها است. همچنین ویژگی های رویشگاه چرای متوسط شامل؛ وفور گیاهان کلاس ii بود و ویژگی های رویشگاه چرای شدید نیز شامل؛ گندمیان یکساله، تروفیت ها، بوته ای ها و گیاهان کلاس iii بود. به طور کلی چرای شدید دام باعث کاهش غنا و تنوع گونه ای شده است، بنابراین به دلیل تاثیر منفی بر پایداری اکوسیستم، توجه مدیران مرتع را می طلبد.