مطالعه شاخص‌های اکولوژیکی گندم در زیست بوم زراعی

به منظور بررسی اثر تراکم بوته و جهت کاشت بر دریافت و استفاده از تشعشع نور خورشید در دو ژنوتیپ گندم آزمایشی در سال زراعی 91-1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عامل های مورد مطالعه شامل جهت کاشت (شمالی جنوبی، شرقی غربی، شمال شرقی جنوب غربی و شمال غربی جنوب شرقی)، تراکم بوته (250 (کم)، 300 (متوسط) و 350 (زیاد) بوته در متر مربع) و دو ژنوتیپ گندم (رقم کوهدشت و لاین 17) بودند. نتایج به lrm;دست آمده از تجزیه واریانس داده lrm;ها نشان داد که تمام شاخص های اکولوژیکی مورد بررسی (شاخص سطح برگ، ماده خشک تجمعی ضریب خاموشی و کارآیی مصرف نور) تحت تاثیر اثر متقابل تراکم بوته و جهت کاشت قرار گرفتند؛ این در حالی است که بین این دو ژنوتیپ تفاوت معنی داری مشاهده نشد. با افزایش تراکم شاخص سطح برگ (lai) و حداکثر تجمع ماده خشک، افزایش پیدا کرد به گونه ای که تراکم زیاد در جهت کاشت شرقی غربی بیشترین شاخص سطح برگ (33.8) و ماده خشک تجمعی (2294 plusmn;3.357 گرم بر مترمربع) را داشتند. ضریب خاموشی در تراکم متوسط و زیاد تحت تاثیر جهت کاشت قرار گرفت و در تراکم کم اختلاف معنی داری بین جهت های کاشت مشاهده نشد. متوسط ضریب خاموشی در این آزمایش 63.0 محاسبه شد. کارآیی مصرف نور نیز تحت تاثیر اثر متقابل تراکم و جهت کاشت قرار گرفت. با افزایش تراکم کارآیی مصرف نور افزایش یافت. جهت شرقی غربی و تراکم زیاد بیشترین مقدار را نشان داد.

The study of ecological indicators on wheat in agricultural biome

In order to study the effect of plant density and plant orientation on receiving and using of radiation in wheat cultivars, an experiment was conducted at the research farm of Gonbad Kavous University in 2012. The experiment was carried out as factorial based on completely randomized design with three replications. The factors were including: orientation with four levels (NorthSouth, East West, North East South West and North West South East), plant density with three levels (250, 300 and 350 plant per square meter) and wheat cultivars (Kouhdasht and line 17). Variance analysis results showed that that ecological indicators study (consisting of leaf area index, dry matter accumulation, canopy extinction coefficient and Radiation use efficiency) were affected by interaction effect on orientation and plant density, but cultivars had no significant effect on ecological indicators. Leaf area index (LAI) and dry matter accumulation increased with the increase of plant density; in such as a way that plant density, the highest LAI (8.33) and dry matter accumulation (2294 plusmn;357.3 g/m2) were obtained in EastWest orientation. The increase of dry matter accumulation due to the interception of photo synthetically active radiation was resulted in the increase of leaf area index in EastWest orientation. Canopy extinction coefficient (K) was affected by plant densities of 300 and 350 plants per square meter and in plant densities 250 plant per square meter no significant difference in plant orientations was observed. Average of canopy extinction coefficient in this study 0.63 was measured. Radiation use efficiency (RUE) was affected by interaction effect of plant density and orientation. The maximum of RUE was observed in the high plant density and EastWest orientation.