پاسخ تنوع گونه‌ای و عملکرد جوامع گیاهی به چرای حیوانات در طول شیب تغییرات بارش به منظور حفاظت مناطق استپی و نیمه استپی

بررسی معنی دار بودن اثر متقابل چرای حیوانات و بارش که به‌عنوان شاخصی برای قابلیت تولید یک زیستگاه معرفی می‌شود، بر تنوع عملکرد و شاخص‌های تنوع گونه‌ای جوامع گیاهی، از جمله موارد کلیدی است که می‌تواند کمک قابل توجهی به مدیران مرتع در جهت تخمین و پیشگویی تغییرات در پوشش گیاهی کند. بنابراین این تحقیق در 41 منطقه در مراتع استپی و نیمه استپی استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری، در پاسخ تنوع عملکرد و شاخص‌های تنوع گونه‌ای جوامع گیاهی به چرای حیوانات در طول شیب تغییرات بارش (1442250 میلی‌متر) انجام گرفته است. در این تحقیق اطلاعات مربوط به درصد پوشش گیاهان 41 منطقه که در پلات‌های 1 تا 4 متر مربعی تخمین زده شده است جمع‌‌آوری گردید، و به دو صورت مدیریت چرایی سبک و چرای شدید طبقه‌‌ بندی شد. شاخص‌های تنوع (غنا، یکنواختی، سیمپسون، شانون) مربوط به همه مناطق محاسبه و پس از محاسبه شاخص رائو (تنوع عملکرد) برای بررسی معنی‌دار بودن تاثیر تغییرات چرا و بارش و اثر متقابل چرا و بارش از تحلیل عمومی خطی (general linear model (glm)) در نرم‌افزار spss17 استفاده شد و در نهایت همبستگی بین شاخص‌‌های تنوع (غنا، یکنواختی، سیمپسون، شانون) را با تنوع عملکرد (شاخص رائو) محاسبه و از طریق رگرسیون خطی ساده نشان داده شد. نتایج glm نشان داد که یکنواختی گیاهان توانسته به فاکتور تغییرات بارش و غنای گونه‌ای تغییرات معنی‌داری نسبت به تغییرات شدت چرایی نشان دهد (0.05>p). از بین شاخص‌های تنوع گونه‌ای با تنوع عملکرد، تنها یکنواختی در جوامع گیاهی همبستگی معنی داری را با تنوع عملکرد داشته است (0.05>p). در کل نتایج نشان داد که تنها تنوع عملکرد در مناطق خشک با چرای حیوانات افزایش داشته است که با استراتژی استفاده از منابع غذایی متفاوت همخوانی دارد و اینکه عملکرد اکوسیستم بیشتر تحت تاثیر محدوده ویژگی گونه‌ها و یکنواختی گونه‌ها قرار می‌گیرد.

Response of plant communities’ function and species diversity to grazing along a gradient of rainfall for protecting steppe and semi-steppe rangelands

Investigating the interaction of rainfall and animal grazing, as an indicator of habitat productivity, on function and the species diversity of plant communities, is key factor that can help managers in evaluating and predicating changes in vegetation cover, so the current study was undertaken in response of the function and species diversity of plant communities to animal grazing and precitpitation in 41 regions of steppe and semisteppe rangelands of Chahrmhal Bakhtiari and Isfahan province. Vegetation cover data of 41 regions was gathered from previous studies and classified into light and heavy grazing intensity. The plant community diversity indices (richness, evenness, Simpson, Shannon) for all areas were determined by the PcOrd software after calculating the RAO index (function diversity). The effect of significant changes of grazing, precipitation and their interaction were used in Spss17 software by the general linear analysis (GLM). To do so, the general linear model in SPSS 17 was used. Finally the correlation between the diversity indices with the divercity function was calculated and shown through simple regular regression. The results of GLM illustrated that the response of evenness to the changes of precipitation and species richness to the grazing intensity were significant (p <0.05). Among the indicators of species diversity, only the evenness in plant communities had significant correlation with function diversity (P<0.05). Results revealed that only the function diversity was increased with animal grazing which was consistent with the strategy of using different food sources. The ecosystem function was mostly affected by species characteristics and evenness.