بررسی تاثیر قرق و چرای شدید بر تنوع و ترکیب گونه‌ای مراتع شهرستان فردوس (مطالعه موردی: ذخیرگاه ژنتیکی ترشیزوک و مراتع خادم‌آباد باغستان)

یکی از اهداف بلندمدت مدیریت در اکوسیستم های طبیعی حفظ تنوع گونه ای می باشد. با توجه به اهمیت ارزیابی و پایش تنوع گونه ای در پی بردن به نحوه مدیریت اعمال شده، هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر قرق و چرای شدید بر تنوع گونه ای ذخیرگاه ژنتیکی ترشیزوک و مراتع خادم آباد باغستان شهرستان فردوس می باشد. در منطقه معرف هر رویشگاه 4 ترانسکت 100 متری مستقر و نمونه برداری در امتداد ترانسکت و در پلات های یک متر مربعی بصورت تصادفی سیستماتیک انجام شد. اولین پلات یک مترمربعی به صورت تصادفی و سایر پلات ها با فاصله 20 متر از یکدیگر و در نهایت نمونه برداری در امتداد 4 ترانسکت و در 20 پلات یک مترمربعی صورت پذیرفت. در تمامی پلات ها تراکم و درصد پوشش تمامی گونه های موجود، اندازه گیری شد. با غنای گونه ای، شاخص های یکنواختی و غالبیت گونه ای محاسبه شد. همچنین برای بررسی معنی داری و عدم معنی داری شاخص یکنواختی شانونوینر از آزمون tstudent استفاده شد. غنای گونه ای در ذخیرگاه ژنتیکی ترشیزوک 20 گونه و در مراتع خادم آباد باغستان 10 گونه برآورد گردید. نتایج نشان داد که شاخص شانونوینر تنوع گونه ای در ذخیرگاه حفاظت شده ژنتیکی ترشیزوک 3/704 و در مراتع خادم آباد باغستان 1/928 و دارای اختلاف معنی دار می باشد (p<0/005). قرق و حفاظت باعث افزایش تنوع گونه ای و در نتیجه، حضور متعادل و زیاد گونه ها با دامنه های اکولوژیک متغیر، از پایداری اکولوژیکی بیشتری در مقابل عرصه تحت چرا برخوردار است.

Investigationing the effects of enclosure and over grazing on species diversity and composition in the rangelands of Ferdows city (case study: genetic cache of Trshyzvk and rangelands of the Khadem Abad Baghestan)

One of the longterm objects for managing natural ecosystems, is conserving species diversity. Considering to the importance of evaluation and monitoring the species diversity in order to understanding management practices, the purpose of the present study was to investigate the effects of enclosure and over grazing on the species diversity of genetic cache in the Trshyzvk and the rangelands of Khadem Abad in Ferdows city of Baghestan. In each key area, four transects of 100 meters were located and randomsystematic sampling 1m2plots were put along with the transects. The first plot was randomly located and other plots were laid out with a distance of 20 meters from each other and finally 20 plots were laid out. In all plots, density and canopy cover percentage of all species, were measured. Species richness, evenness and dominance indices were calculated. Also, to investigate significancy and nonsignificancy of ShannonWiener evennes index, tstudent test was used. Species richness in Trshyzvk genetic cache 20 species and in the Baghestan rangelands Khadem Abad was 10 species. The results showed that the speceis diversity of Shannon Wiener index for determining the evennes of protected Trshyzvk genetic cache was 3.704 and in the Baghestan rangelands Khadem Abad was 1.928 were significantly different (P<0.005). Enclosure and conservation increase species diversity having more ecological sustainability comparing to the area under heavy grazing, resulting in a moderate and high presence of species with variable ecological ranges.