تعیین گونه‌های گیاهی شاخص در مراحل مختلف توالی در مراتع نیمه استپی استان چهار محال و بختیاری

یکی از راهکارهای مناسب برای اصلاح و احیای مراتع خشک و نیمه خشک کشور، معرفی گونههای سازگار با ویژگیهای این مناطق است. این امر از طریق شناخت و تعیین گونهها، ویژگیهای شاخص گیاهی و خصوصیات گیاهان اکوسیستمهای مرتعی میسر میشود. شناخت مراحل توالی و گونههای شاخص هر یک از آنها، ما را در مدیریت صحیح این عرصهها یاری میکند. مطالعه حاضر در مراتع کرسنک استان چهار محال و بختیاری با هدف شناخت گونهها و ویژگیهای شاخص گیاهی صورت پذیرفت. ابتدا سه منطقه دارای توالی مختلف، (شخم خورده و رها شده) 53 سال، 1510 سال و بیشتر از 25 سال و یک منطقه شاهد (مرتع) انتخاب شد. برای نمونهبرداری از پوشش گیاهی پس از استقرار ترانسکت، پلات گذاری شد و از طریق روش سیستماتیکتصادفی درصد پوشش گیاهی تعیین گردید. برای تعیین گونههای شاخص هر یک از مراحل توالی از آنالیز گونههای شاخص (isa) استفاده شد. برای تفکیک گروه گونههای هر کدام از مراحل نیز از روش رجبندی مقیاسبندی چندبعدی غیرمتریک (nms) استفاده گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که بیشترین تعداد گونههای شاخص مربوط به توالی بیشتر از 25 سال و شاهد (مرتع)، هر کدام با 10 گونه شاخص است که میتواند ناشی از بازگشت پوشش گیاهی پس از حذف عامل مخرب باشد. از طرفی، کمترین تعداد گونههای شاخص به توالی 53 سال با تعداد 7 گونه مربوط میشود. گروههای گونههای شاخص هر یک از مراحل توالی نیز از طریق نتایج آزمونnms از یکدیگر تفکیک شدند و مشاهده شد که بین چهار منطقه مورد بررسی از لحاظ ترکیب گونه ای و گونه های شاخص تفاوت معنی داری وجود دارد.

Determination of plant species index at different stages of succession in semi-steppe rangelands of Chaharmahal Bakhtiari province

One of the strategies for restoration and reclamation of arid and semiarid rangelands is introducing t species which is compatible with the characteristics of these areas. This introduction is possible by the recognition, identification and properties of plants in rangeland ecosystems. Understanding the stages of succession and index species in each stage will help us in the proper management of these areas. This study was done in Karsanak rangelands in the Chaharmahal Bakhtiari province in order to recognizes property plant index first three regions with different sequence including (1) 35 yearsit was sown and abandoned; (2) 1015 years; (3) more than 25 years, as well as a control area were selected then the experiment was followed by transecting and sampling by means of systematic random ndash;method in order to determine vegetation percentage. Indicator Species Analysis (ISA) was used to determine the index species in the each steps of the succession. NonMetric Multi dimensional Scaling (NMS) was used for separating the species groups of each stage. The results showed, that the highest number of index species was related to the sequence of more than 25 years, and the control group; each of them had 10 index species. And this could be the result of vegetation return after removing destructive agents while the lowest number of index species was related to the sequence of 35 years with 7 species. Groups of index species of each step were separated by NMS test results it was observed there was a significant difference among four studied areas in terms of species composition and index species.