clerics' perception of patient rights: a qualitative content analysis

Background and objectives: patients have certain rights that are expected to be observedand respected by healthcare providers. these rights include universal as well as local rightsdetermined by the social and cultural context of any society. patient’s rights consist of statementsissued to declare the duties of the health providers pertaining to patients. there are charters ofpatient rights in different countries including iran. however, it seems necessary to investigatemore exactly the patient rights in accordance with the islamic perspective as the fundamentalvalue system of the country. this study was conducted to explore and explain the patient’s rightsfrom the clerics’ point of view.methods: this was a conventional qualitative content analysis study. the participants were 20clerics living in qom selected through purposeful sampling, who met the inclusion criteria andcould provide their understanding of the patient’s rights in the context of islam. deep semistructuredinterviews were conducted. the interviews were coded and categorized throughqualitative content analysis.results: this study led to the identification of four themes as the main features of patient’s rightsfrom the clerics’ point of view including respect for patient autonomy, considering non-physicalneeds of patients, high-quality healthcare, and moral conduct.conclusion: according to the findings of this study, patient rights from the viewpoint of theclerics includes besides attending other needs of patients, their spiritual needs that should beaddressed by healthcare providers.

ادراک طلاب علوم دینی از حقوق بیمار: یک مطالعه کیفی

زمینه و هدف: بیماران حقوق خاصی دارند که انتظار می‌رود ارائه کنندگان خدمات سلامت، این حقوق را رعایت کرده و مورد احترام قرار دهند. بسیاری از مؤلفه‌های حقوق بیمار، جهانی و مورد اتفاق همگان است، اما مؤلفه‌های دیگری نیز وجود دارند که با توجه به زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی هر جامعه‌ای تعیین می‌شوند. حقوق بیماران به‌طور معمول در قالب گزاره‌هایی تدوین و ابلاغ می‌شوند تا وظایف ارائه‌کنندگان سلامت نسبت به بیماران را مشخص نمایند. منشور حقوق بیماران در کشورهای مختلف و ازجمله ایران تدوین شده است. با این‌حال، بررسی دقیق‌تر حقوق بیماران از منظر آموزه‌های اسلامی به‌عنوان مبنای نظام ارزشی حاکم بر کشور ضروری به‌نظر می‌رسد. این مطالعه به‌منظور کشف و تبیین حقوق بیماران برمبنای دیدگاه‌های طلاب علوم دینی انجام گردید.روش: این مطالعه از نوع تحلیل محتوای کیفی متعارف بود. مشارکت‌کنندگان، 20 نفر از طلاب علوم دینی ساکن شهر قم بودند که واجد شرایط ورود به مطالعه بوده و قادر بودند فهم خود از حقوق بیمار در قالب آموزه‌های اسلامی را در میان بگذارند. مشارکت‌کنندگان با روش نمونه‌گیری هدف‌مند انتخاب و وارد مطالعه شدند و دیدگاه‌های خود را در قالب مصاحبه‌های عمیق نیمه‌ساختاریافته مطرح نمودند. متن مصاحبه‌ها پس از پیاده‌سازی، کدگذاری و تحلیل شدند و تحلیل محتوای کیفی بر روی آنها انجام شد.یافته‌ها: این مطالعه به شناسایی چهار مقوله به‌عنوان ویژگی‎‌های اصلی حقوق بیماران از دیدگاه طلاب علوم دینی منجر شد که عبارتند از: احترام به اختیار بیمار، توجه به نیازهای غیرجسمانی بیمار، ارائه خدمات سلامت با کیفیت و رفتار اخلاق‌مدارانه. به‌علاوه، 18 زیرمقوله در ذیل این مقوله‌ها شناسایی و ارائه گردید.نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های این مطالعه و از دیدگاه طلاب علوم دینی، توجه به نیازهای معنوی بیماران در کنار سایر نیازهای آنان، ضرورتی است که باید مورد توجه و اهتمام ارائه‌کنندگان خدمات سلامت قرار گیرد.