آسیب‌شناسی بوروکراسی اداری سازمان آموزش‌وپرورش ایران

هدف از این پژوهش شناسایی آسیب‌های ناشی از بوروکراسی اداری سازمان‌ آموزش‌وپرورش ایران بود که با رویکرد کیفی و روش مطالعة موردی انجام‌ شد. مشارکت‏کنندگان پژوهش شامل مسئولان آموزشی و مدیران بودند که طبق روش نمونه‌گیری هدفمند صاحب‌نظران کلیدی و بر اساس معیار اشباع نظری 15 نفر به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از مصاحبة نیمه‌ساختاریافته استفاده شد. به‌منظور شناسایی آسیب‌های بوروکراسی اداری سازمان‌ آموزش‌وپرورش از روش کیفی تحلیل مضمون در سه سطح مضامین پایه، مضامین سازمان‌دهنده و مضامین فراگیر استفاده شد. نتایج نشان داد آسیب‌های بوروکراسی اداری در سازمان‌ آموزش‌وپرورش شامل 5 مضمون فراگیر تضعیف انسجام ساختار سازمانی (افزایش پیچیدگی سازمان، بروز فساد اداری، افزایش تمرکز سازمانی، افزایش حجم اطلاعات نامربوط و نامعتبر، ارزشیابی نامطلوب در سطوح صفی و ستادی)، آسیب و فشار به گروه‌های ذی‌نفع (مشکلات معلمان و مدیران، مشکلات کارکنان اداری، مشکلات دانش‌آموزان، مشکلات والدین)، افزایش بی‌عدالتی آموزشی (تبعیض و نابرابری جنسیتی، نابرابری و ناتوانی در اجرای آموزش عمومی اجباری، طبقاتی شدن آموزش)، تضعیف جایگاه علمی در سطح کشور (تجاری شدن نظام آموزشی، سیاست‌زدگی آموزش‌وپرورش)، کاهش اثربخشی نظام آموزش‌وپرورش (ناهمگونی قوانین و مقررات، افت کیفیت عملکرد آموزشی، افزایش مدرک‌گرایی) است.

pathology of administrative bureaucracy of the iranian education organization

the purpose of this research was to identify the damage caused by administrative bureaucracy of the iranian education organization. the current research is done in terms of practical purpose and based on phenomenological approach. the statistical population of the research included educational officials and managers who were selected as sample members according to the targeted sampling method of key experts and based on the theoretical saturation technique. a semi-structured interview was used to collect data. in order to identify the harms of administrative bureaucracy, the qualitative method of theme analysis was used in three levels of identifying basic themes, organizing themes and global themes. the results showed that the harms of administrative bureaucracy in education organizations include 5 global themes of weakening the cohesion of the organizational structure (increasing the complexity of the organization, incidence of administrative corruption, increasing organizational concentration, increasing the volume of irrelevant and invalid information, unfavorable evaluation at the rank and staff levels); damage and pressure to the interested groups (problems of teachers and administrators, problems of administrative staff, problems of students, problems of parents); increase in educational injustice (gender discrimination and inequality, inequality and inability to implement compulsory public education, classification of education); weakening of the scientific position in the country (commercialization of the educational system, politicization of education); reducing the effectiveness of the education system (heterogeneity of laws and regulations, decline in the quality of educational performance, increase in degree orientation).