ترسیم روابط علت‌ معلولی مولفه‌های شایسته‌هراسی در بطن فرهنگ سازمان‌های دولتی (بر اساس دیدگاه خبرگان سازمانی)

هدف اصلی از این پژوهش تعیین روابط علت‌ معلولی مولفه‌های شایسته‌هراسی در بطن فرهنگ سازمان‌های دولتی بر اساس دیدگاه خبرگان است. تحقیق حاضر یک تحقیق آمیختة اکتشافی از نوع کیفی کمّی است. در بخش کیفی تحقیق از روش تحلیل تم و در بخش کمّی از روش دیمتل فازی استفاده شده است. در این تحقیق برای بررسی روایی ابزار از سه‌سویه‏سازی داده‏ها و برای بررسی پایایی از پایایی بین دو کدگذار و پایایی بازآزمون استفاده شده است. جامعة آماری در بخش کیفی خبرگان و مدیران سازمان‌های دولتی شهر تهران و آشنا با موضوع شایسته‌هراسی بودند. در این بخش با استفاده از روش نمونه‌گیری گلوله برفی 14 نفر حضور داشتند. در بخش کمّی نیز جامعة آماری 10 نفر از خبرگان بودند. ابزار گردآوری داده‌ها در بخش کیفی مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته و در بخش کمّی پرسشنامه بود. یافته‌های بخش کیفی نشان دادند در مجموع 8 عامل جوّ مسموم سازمانی، سیاسی‌بازی مدیران، فساد اداری، انحراف قانونی، چالش‌های منابع انسانی، بی‌توجهی به نظام شایستگی، ساختار بیمار جامعه، فرهنگ حاکم بر محل کار عوامل شکل‌دهندة شایسته‌هراسی‌اند. ساختار بیمار جامعه، فرهنگ حاکم بر محل کار، فساد سازمانی، و انحرافات قانونی بر سایر متغیرها تاثیر بیشتری می‌گذارند و عنصر بی‌توجهی به نظام شایستگی به‌شدت تحت تاثیر سایر عوامل قرار دارد. فرهنگ مهم‌ترین ابزاری است که مانع بروز پدیدة شایسته‌هراسی در سازمان‌ها می‌شود. توجه به بسترسازی فرهنگی در جامعه و سازمان‌ها مسیر را برای نهادینه شدن نظام شایسته‌سالاری در سازمان‌ها مهیا می‌کند.

drawing the cause-effect relationships among the components of meritophobia within the public organizations’ culture (based on the viewpoint of organizational experts)

the main purpose of this study was determining the cause-effect relationships among the components of meritophobia within the public organizations’ culture based on the viewpoint of organizational experts. the study at hand was an exploratory mixed-methods research project. in the qualitative phase of the study, the thematic analysis, and in the quantitative phase, the fuzzy dematel method was used. data triangulation was used to examine the validity of the instrument, and interrater and test-retest reliability measures were employed for reliability checking.  the statistical population in the quantitative phase were the experts and managers of tehran city public organizations who were familiar with meritophobia issue. in this section, 14 participants were selected using snowball sampling. in the quantitative phase, the statistical population were 10 experts. the data collection instruments were semi-structured interviews in the qualitative phase and questionnaire in the quantitative phase. the findings of the qualitative phase showed that overall, 8 factors – including toxic organizational atmosphere, political biases of the managers, administrative corruption, deviations from law, human resource challenges, inconsideration of meritocracy system, the sick structure of the society, and the dominant culture at workplace – were identified as the factors forming meritophobia. the sick structure of the society, the dominant culture at workplace, organizational corruption, and deviations from law affect other variables more, and the inconsideration of meritocracy system is highly influenced by other factors. culture is the most important tool that can prevent meritophobia in organizations. attention to cultural ground-setting in the societies and organizations paves the way for the institutionalization of meritocracy system in organizations.