شناسایی عوامل پیشران توسعه فرهنگ سازمانی اسلامی

هدف اصلی این پژوهش شناسایی عوامل (ابعاد، مولفه‌ها، شاخص‌های) پیشران توسعه فرهنگ سازمانی در آموزش‌وپرورش و تاثیرگذاری و تاثیرپذیری مولفه‌ها بر یک‌دیگر بود. روش پژوهش حاضر آمیخته (کیفی‌ کمی) است. برای شناسایی عوامل پیشران و مولفه‌ها، علاوه بر مطالعۀ اسنادی، از تکنیک تحلیل مضمون با نرم‌افزار maxqda12 استفاده شد. مشارکت‌کنندگان در بخش کیفی 17 نفر خبره و صاحب‌نظر در حوزه فرهنگ سازمانی اسلامی بودند که بعد از 14 مصاحبه اشباع نظری حاصل و 233 کد باز و 113 کد محوری برای فرهنگ سازمانی اسلامی استخراج شد، که در نهایت 5 بعد انسانی، ارزشی، تشکیلاتی، توسعه‌ای، چشم‌انداز و 17 مولفه اصلی برای فرهنگ سازمانی اسلامی مشخص شد. روایی ابزار پژوهش به صورت محتوایی به تایید رسید. برای محاسبه پایایی باز آزمون از میان مصاحبه‌های انجام‌گرفته چند مصاحبه به ‌عنوان نمونه انتخاب و هر یک از آن‌ها در یک فاصله زمانی کوتاه و مشخص دو بار کُدگذاری شد. سپس در بخش کمّی با 21 نفر نمونه از خبرگان و با استفاده از تکنیک دیمتل با نرم‌افزار  که در آن معیارهای تعظیم شعائر دینی و چشم‌انداز محوری دارای بیشترین تاثیرگذاری و معیارهای مسئولیت اجتماعی و فرایندهای داخلی دارای بیشترین تاثیرپذیری بودند.

The Identification of the Derivers of Islamic Organizational Culture Development

The main purpose of this research was to identify the driving factors (aspects, components, and indexes) of Islamic organizational culture development in education and their mutual effects, which was achieved through a mixedmethods approach. In order to identify the related drivers and components, both document analysis and thematic analysis (using MAXQDA12 software) were used. In the qualitative phase, participants were 17 experts in the field of Islamic organizational. Theoretical saturation was achieved after 14 interviews, and the coding process yielded 233 open and 113 axial codes for Islamic organizational culture. Finally, five dimensions (namely, humanoriented, valuebased, organizational, developmental, and perspectivebased) and 17 principal components for Islamic organizational culture were identified. The content validity of the research instrument was confirmed. Moreover, in order to calculate testretest reliability, some interviews were selected as the sample and each of them was coded twice in a short span of time. In the quantitative phase, 21 experts, DEMATEL method, and Microsoft Excel software were used to assess the mutual effects of the components based on the pairwise comparison of items of a researchermade questionnaire. The results showed that the religious rites veneration and axial perspectives were the most effective criteria, while social responsibility and internal processes were the most affected ones.