طراحی مدل عصیان سازمانی بر اساس نظریۀ داده‌‌بنیاد

هدف از این پژوهش تدوین الگوی عصیان سازمانی بود. این پژوهش از نوع پژوهش‌های کیفی است و با استفاده از نظریه داده‌بنیاد و مدل پارادایمی سیستماتیک استراوس و کوربین انجام شده است. در این زمینه، مصاحبه‌های عمیق با استفاده از نمونه‌گیری نظری با تکنیک گلوله برفی با متخصصان و نخبگان جامعه‌شناسی، مدیرانی که در معرض عصیان سازمانی بوده‌اند، و عصیانگران صورت گرفت. تعداد نمونه‌ها تا زمانی ادامه پیدا کرد که پاسخ‌ها به مرحله اشباع رسید (با تعداد 12 مصاحبه). تجزیه‌وتحلیل داده‌ها طی سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری، و کدگذاری انتخابی انجام و سپس بر اساس مدل نظریه داده‌بنیاد الگوی مورد نظر تبیین شد. «عوامل فردی و سازمانی و محیطی» به منزله شرایط علّی عصیان سازمانی، «محرومیت نسبی و عدم عدالت» به منزله پدیده اصلی پژوهش، «وجدان کاری و بی‌اعتمادی سازمانی و تعارض فرد و سازمان» به منزله عوامل مداخله‌گر، و «عدم توازن قدرت در سازمان، رفتارهای منافقانه، شک سازمانی، ضعف حاکمیت قانون، ضعف مشارکت در سازمان» به منزله عوامل زمینه‌ای از دیدگاه مشارکت‌کنندگان پژوهش شناسایی شدند. راهبردها در پنج بعد شامل «اعتراض نمادین، نقش هنجارها، اعتراض پنهان، شکستن مشروعیت سازمان، سکوت سازمانی» و پیامدهای حاصل شامل چهار محور «کاهش بهره‌وری، رفتار ضد تولید، خشونت مخفی، سوءرفتار شهروند سازمانی» است.

designing an organizational rebellion model based on grounded theory

the purpose of this study is to provide a model of organizational rebellion. this research is a qualitative research that uses grounded theory and a systematic model of strauss and corbin. in this regard, indepth interviews were conducted using theoretical sampling through snowball technique with sociologists and elites, managers who have been exposed to organizational rebels, and rebels themselves. sampling continued until the responses reached saturation stage (with 12 interviews). data analysis was performed during three stages of open coding, axial coding, and selective coding, and then the desired model was explained based on the grounded theory model. individual factors, organizational factors, and environmental factors as the causal conditions of organizational rebellion, relative deprivation and injustice as the main phenomenon of research, work conscience, organizational distrust, and employee and organization conflict as confounding factors, and power imbalance in the organization, hypocritical behaviors, organizational skepticism, weak rule of law, and weak participation in the organization were identified as contextual factors from the perspective of research participants. the five types of applied strategies include symbolic protest, the role of norms, covert protest, breaking the legitimacy of the organization, and organizational silence, and the four outcomes involve reduced productivity, antiproduction behavior, covert violence, and organizational citizen misconduct.