طراحی الگوی فرهنگ شهروندی اسلامی –ایرانی مبتنی بر روش فراترکیب و راهکارهایی برای توسعۀ آن

با ورود به هزاره سوم، فرهنگ شهروندی به منزله مقوله‌ای نوین و پرمناقشه بین صاحب‌نظران جامعه‌شناسی و دیگر حوزه‌های وابسته پدیدار شد. ازین‌رو، در سالیان اخیر اندیشمندان الگوهای متعددی از فرهنگ شهروندی برای جامعه مدنی غرب ارائه داده‌اند که این مدل‌ها با مبانی اسلامی‌ ایرانی جامعه ایران سازگاری چندانی ندارد. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی فرهنگ شهروندی مبتنی بر مبانی اسلامی‌ ایرانی و بر مبنای مطالعه‌ای توصیفی‌ اکتشافی با رویکردی توسعه‌ای‌ کاربردی انجام شد. جامعه آماری پژوهش برای سنجش اعتبار محتوایی مدل شامل خبرگان و متخصصان فعال در حوزه فرهنگ و حقوق شهروندی در کشور بود. نمونه آماری به روش هدفمند قضاوتی به تعداد 15 نفر انتخاب شد. ابزار گردآوری داده‌ها شامل مطالعات عمیق کتابخانه‌ای و پرسشنامه خبرگانی بود. در نهایت، در این پژوهش، مبتنی بر روش هفت‌مرحله‌ای فراترکیب، الگوی فرهنگ شهروندی بر اساس مبانی اسلامی‌ ایرانی ارائه شد که شامل سه بُعد حقوقی و وظیفه‌ای و ارزشی شهروندی و سیزده مولفه اصلی است. همچنین، در پایان، راهکارهای توسعه و ارتقای فرهنگ شهروندی اسلامی‌‌ ایرانی ارائه شده است.

Desiging a Model of the IslamicIranian Citizenshp Culture Based on the Metasynthesis Method along with Suggestions for its Development

Two decades into the third millennium, citizenship culture has emerged as a new and controversial subject among sociologists and the scholars of other related areas. Hence, in the past few years scholars have presented several models of the citizenship culture for Western civil society which don’t fit well into the IslamicIranian principles of our society. Therefore, the present study aims to provide a model of citizenship culture based on IslamicIranian principles using a descriptiveexploratory study via a developmentalapplied approach. The statistical population of the study – which is used to assess the content validity of the model regarded the experts of the field of culture and civil rights practicing within Iran. Fifteen people were selected as the study sample through purposive sampling method. The data collection instrument was the deep library research and an expert questionnaire. Finally, in this study, which was based on a sevenstep metasynthesis approach, a model of citizenship culture based on IslamicIranian principles is presented which includes three dimensionsregarding legal issues, duties, and values of citizenship, with 13 main components. Finally, the strategies for the development and enhancement of the culture of IslamicIranian citizenship in Iran are presented.