تغییرات صفات ریختی و فیزیولوژیکی نهال‌های استبرق (Calotropis Procera) در شرایط تنش آبی

از جمله مهم ترین تنش های محیطی که گیاهان مناطقی کم باران نظیر بخش های جنوبی و مرکزی ایران با آن مواجه اند، تنش های کم آبی و نبود آب کافی در طی مراحل رویش محسوب می شود. گیاه استبرق یکی از گونه های ارزشمند با موارد استفاده صنعتی (تولید الیاف با کیفیت) و دارویی فراوان است که مقاومت نسبتاً خوبی به شرایط خشک جنوب کشور دارد. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر تنش آبی بر صفات ریختی و فیزیولوژیکی نهال های استبرق (calotropis procera ait) در شرایط گلخانه انجام شد. این آزمایش در شش سطح تنش آبی (دوره های آبیاری 3، 6، 9، 12، 15 و 18 روزه) در قالب طرح کاملاً تصادفی در مدت شش ماه صورت گرفت. میزان زنده مانی در دوره های آبیاری سه، شش و نه روز برابر با 100% و در 12 روز 75% بود، اما در تنش های آبی 15 و 18 روز، هیچ نهالی زنده نماند. بزرگ ترین میزان طول ریشه، نسبت ریشه به ساقه، سطح ریشه، حجم ریشه و تراکم طول ریشه در تنش آبیاری دوره ای نه روز مشاهده شد. پتانسیل آبی با افزایش تنش آبی افزایش یافت. بیشترین مقادیر فتوسنتز، هدایت روزنه ای، تعرق و دمای سطح برگ، وزن تر و خشک ساقه و ریشه، ارتفاع نهال، قطر یقه و تعداد برگ به سطح آبیاری سه روز تعلق داشت. به طور کلی، یافته های این تحقیق آشکار ساخت که در شرایط مورد مطالعه، نهال های استبرق از نظر ویژگی های ریختی و فیزیولوژیکی پاسخ نسبتاً خوبی به دور آبیاری سه تا نه روز نشان داده است. این در حالی است که به دلیل شرایط خوب نهال ها و زنده مانی 100 درصدی آن ها در دورۀ آبیاری 9 روزه، می توان جهت استفادۀ این گونه در جنگل کاری ها و فضای سبز، دورۀ آبیاری 9 روز را پیشنهاد نمود که به لحاظ اقتصادی و مدیریتی نسبت به دورۀ 3 روزه اهمیت بیشتری دارد.

Morphological and Physiological Changes in Calotropis procera Seedlings under Water Stress Conditions

Drought and low water stress is the most important environmental stress which plant are exposed to in low precipitation regions such as southern and central parts of Iran. Milkweed is one of valuable plant species with numerous industrial (producing high quality fibers) and medicinal benefits which has relatively resistance to drought conditions of southern Iran. The present study aimed to investigate the effect of water stress on morphophysiological characteristics of Calotropis procera seedlings on the greenhouse conditions. This experiment was carried out at six levels of water stress (irrigation periods of 3, 6, 9, 12, 15 and 18 days) in a completely randomized design during 6 months. The survival rate of seedling was 100% for the irrigation periods of 3, 6, 9 days and 75% for 12 days But at 15 and 18 days irrigation periods any seedling did not survive. The greatest amount of root length, root/shoot ratio, root surface, root volume and root length density were observed at 9day water stress. Water potential increased with increasing water stress. The maximum amount of photosynthesis, stomatal conductance, transpiration and leaf temperature, dry weight of shoots and roots, seedlings height, collar diameter and the number of leaves belonged to 3day irrigation. Overall, the findings of this study revealed that Calotropis procera seedling had suitable condition of morphophysiological characteristics in respond to tree to nineday irrigation periods. However, due to the good conditions of the seedlings and 100% of seedling survival in 9day irrigation period, it can be proposed as afforestation and rural green spaces, instead of the 3day irrigation period because of the economic and management reasons.