ارائه مدل اکولوژیکی برای برآورد زیست توده روزمینی گونه های مرتعی چند ساله با استفاده از یک روش غیر حذفی در بوم سازگان خشک و نیمه خشک

زیست توده یک متغیر کلیدی در ارزیابی پویایی بوم سازگان ها، سطح تنوع زیستی و پایداری آن ها است. اندازه گیری زیست توده هر ساله برای ارزیابی بو سازگان مرتعی (بررسی روند تغییر آن ) مدیریت مراتع(سامانه های چرایی مناسب) و ارزیابی پوشش در مراتع صورت می گیرد. از آنجایی که اندازه گیری زیست توده به طور مستقیم مستلزم صرف وقت، هزینه و تخریب مرتع است، روش غیر تخریبی توسط مدل سازی می تواند مورد توجه قرار گیرد. از سوی دیگر با توجه به وسعت اکوسیستم مرتعی در مناطق خشک و نیمه خشک در کشور ما و درصد پوشش گیاهی کم در این مناطق و حساسیت آنبه تخریب معرفی روشی مناسب و غیر حذفی جهت برآورد زیست توده که از دقت و سرعت بالا و هزینه نمونه گیری پایینی برخوردار باشد، همیشه مدنظر بوده است. در این باره تحقیق حاضر جهت برآورد میزان زیست توده سه گونهمرتعی شامل polygonum salicornioides، astragalus ebenoides bolss و astragalus coluteopsis parsa توسط ارائه مدل اکولوژیکی با استفاده از یک روش غیر حذفی در استان فارس اجرا شد. برای تعیین معادلات اکولوژیکی برای تخمین زیست توده از صفات قطر متوسط تاج پوشش، محیط و ارتفاع استفاده شد. برای این منظور تعداد 30 نمونه گیاه از هر گونه انتخاب و اندازه گیری ها در فصل گل دهی انجام شد. نتایج نشان داد که معادلات به دست آمده با توجه به میزان ضریب همبستگی از دقت کافی جهت تخمین میزان زیست توده برخورداراند. از بین صفات قطر متوسط تاج پوشش، محیط و ارتفاع صفت قطر متوسط تاج پوشش در هر سه گونه گون دارای ضریب همبستگی بیشتر با زیست توده بود. در هر سه گونه، محیط پس از قطر همبستگی بیشتری داشت. به طور کلی نتایج نشان داد با اندازه گیری قطر میانگین هر بوته برای گونه های مورد مطالعه و استفاده از معادلات به دست آمده می توان زیست توده مربوط به هر بوته را تخمین زد.

An ecological model to estimate above ground biomass of some range perennial species by a non destructive method in dry ecosystems

Biomass is a key factor in dynamics evaluation of ecosystems, biodiversity level and theirstability. Biomass measurement is performed every year to evaluate range ecosystems(investigating the trend of changes), range management (suitable browsing systems) and coverassessment in rangelands. As direct biomass measurement is time consuming, has costs anddestroy rangelands non destructive methods by modeling can be taken into consideration. Onthe other hand, introduction of a suitable non destructive method for biomass estimation thathas high speed and precision and low sling costs has been of importance according to wideareas of range ecosystems in dry parts of Iran, low vegetation cover and sensitivity todestruction. This study was aimed to estimate the biomass of three range species of Polygonumsalicornioides, Astragalus ebenoides Boiss, and Astragalus coluteopsis Parsa by an ecologicalmodel using a non destructive method in Sepidan, Iran. The studied species were perennial.Parameters of mean diameter of canopy cover, perimeter and height were used to determine theecological equations to estimate biomass. About 30 sles of each species were selected forthis purpose and measurements were performed in their blooming season. After themeasurement of these parameters for each species in the range, their biomass was determinedby cut and weight method and the ecological equations were constructed. The results showedthat the obtained equations were precise enough to estimate biomass due to their correlationcoefficient. Between the parameters of mean diameter of canopy cover, perimeter and height mean diameter of canopy cover had the highest correlation with biomass. In all three species,perimeter had the highest correlation after diameter. In general, the results showed that biomassof each species can be estimated by measuring its mean diameter of canopy cover and using theobtained equations for the studied species.