ارزیابی اثرات مالچ‌پاشی با مواد نفتی بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک

یکی از فرایندهای مهم در تخریب خاک، فرسایش بادی است که در مناطق بیابانی موجب خسارات فراوان می‌شود. در مواقعی که اجرای عملیات احیایی با مشکل مواجه باشد، از روش‌های حمایتی از جمله مالچ برای تثبیت اولیه و موقت عرصه استفاده می‌شود که یکی از رایج‌ترین انواع آن مالچ‌نفتی است. افزودن مواد نفتی به اکوسیستم طبیعی موجب نگرانی‌هایی از منظر آلودگی نفتی خاک و تغییر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی شده است. بدین منظور برای بررسی خصوصیات خاک، نمونه‌های خاک از عرصه‌های مالچ‌پاشی‌شدۀ ماسه‌زارهای شهرستان حمیدیۀ استان خوزستان در دوره‌های زمانی مختلف برداشته شد و در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد مالچ‌نفتی موجب تغییرات معنی‌دار در شرایط فیزیکی و برخی خصوصیات شیمیایی مانند ph، ec، بی‌کربنات، کلر، پتاسیم، سدیم، فسفر و منیزیم شده که بیشترین تغییرات محدودکننده در منطقه کوتاه‌مدت رخ داده است. با گذشت زمان تغییرات ایجادشده به نفع طبیعت در جهت بهبود کیفیت خاک، حاصلخیزی و کنترل ماسه‌های روان از طریق بالا بردن رطوبت خاک و استقرار پوشش گیاهی در مسیر حرکت ماسه‌های روان شده است. بر مبنای یافته‌های این تحقیق،‌ مالچ‌نفتی همراه با نهال‌کاری موفقیت‌آمیز، می‌تواند سبب بهبود کیفیت خاک در بلندمدت شود.

evaluation of petroleum spraying materials on scientific and chemical properties of soil

introduction: considered the habitat of a large number of living organisms, the soil is regarded as one of the most significant resources for fulfilling the essential needs of human beings, whose destruction brings about lots of damage to various aspects of the organisms’ life. as a natural phenomenon occurring in soils with sparse vegetation where the wind blows at high speed, wind erosion is a highly influential contributing factor to soil degradation, covering onethird of the world’s lands. on the other hand, wind erosioninduced detachment of the surface soil and the movement of quicksand causes enormous damage to various aspects of human life.  meanwhile, arid and desert areas are more subject to the damage incurred by wind erosion and the influx of quicksand. various methods have already been used to contain wind erosion and prevent its damage, including biological, mechanical, and soil fixation methods. however, in some areas where biological operations are difficult to perform, mulching is initially used to temporarily stabilize the region. in this regard, petroleum mulching has been the most commonly used method in iran since 50 years ago.  nonetheless, some experts believe that petroleum mulching increases soil temperature, raises heavy metals and hydrocarbons, intensifies groundwater and environmental pollution, decreases permeability, and inflicts harm on plants and animals. on the contrary, some other scholars argue that not only does petroleum mulching pollute the soil but also increases vegetation, animal population, and consequently the soil’s microbial population by raising the soil’s temperature and increasing its moisture. however, adding petroleum mulch to soil raises concerns about polluting the soil with petroleum materials and altering the soil’s physicochemical properties.materials and methods: this study used the soil samples collected in three replications from the 05 cm and 510 cm depths of both the control area and hamidiyeh city’s sand dunes, khuzestan province, that had been mulched for shortterm (less than 5 years), mediumterm (520 years), and longterm (more than 20 years) to investigate the physicochemical properties of the soil. the samples were then transferred to a laboratory where the soil’s physical properties, including the texture, true specific gravity, temperature, and humidity, and its chemical properties, including ec, ph, chlorine, carbonate, bicarbonate, calcium, magnesium, lime, phosphorus, sodium, potassium, and the sodium adsorption ratio were examined and analyzed using the sas software.