بررسی ویژگی‌های خاک و عوامل فیزیوگرافی موثر در استقرار گونۀ لاتی (taverniera spartea (burnm. f.) dc.) در استان هرمزگان

گیاه لاتی (taverniera spartea) از گونه‌های مهم مراتع خلیج و عمانی ایران به شمار می‌رود. در این پژوهش با استفاده از مدل افزایش تعمیم‌‌یافته، الگوی پاسخ گونۀ لاتی به شیب عوامل خاکی و توپوگرافیکی در رویشگاه‌های آن در استان هرمزگان مشخص شد. نتایج نشان داد که بافت خاک در هر سه رویشگاه مورد مطالعه، سندی لوم (شن 12 درصد، سیلت 21 درصد و رس 67 درصد) بود. میزان هدایت الکتریکی در سه رویشگاه تفاوت معنی‌داری نشان داد (1/7 تا 7/5 دسی‌زیمنس بر متر). اسیدیتۀ خاک نیز در سه رویشگاه تفاوت معنی‌داری نشان داد و در منطقۀ بشاگرد با میزان 8.1 بیشتر از دو منطقۀ دیگر بود. بیشترین مقدار آهک خاک در منطقۀ سیاهو و کمترین آن منطقۀ بشاگرد بود (19/3 تا 54/3 درصد). به‌کارگیری مدل جمعی تعمیم‌‌یافته برای هریک از متغیرهای محیطی، نشان داد که متغیرهای درصد آهک خاک، درصد رس، اسیدیته، درصد کربن آلی خاک، ازت خاک و درصد خاک لخت بر عملکرد گونه، معنی‌‌دار هستند. افزایش درصد رس خاک از مدل کاهشی، افزایش اسیدیتۀ خاک، از حالت دو مد، افزایش مقدار آهک خاک و همچنین مقدار درصد خاک بدون پوشش، از مدل زنگوله‌ای، افزایش درصد کربن آلی و ازت خاک هر دو از مدل افزایشی پیروی کرد. با توجه به نیازهای بوم‌شناختی اشاره‌شده، می‌توان نسبت به احیای مراتع تخریب‌شده، از طریق بوته‌کاری و بذرکاری با این گونه، به‌کمک سامانه‌های ذخیرۀ نزولات اقدام کرد.