ارزیابی طرح‌های بیابان‌زدایی منطقۀ آران و بیدگل بر اساس معیار پوشش گیاهی

امروزه تهدید حیات اکوسیستم در بیابان به نسبت دیگر زیست بوم های کرۀ زمین جدی تر بوده و پدیدۀ بیابان زایی یکی از مهم ترین مخاطرات طبیعی و بحران های اکولوژیکی است که اکوسیستم های مناطق خشک تا نیمه خشک مرطوب با آن مواجه هستند. بنابراین پژوهش حاضر سعی دارد تا با استفاده از داده های دورسنجی و سیستم اطلاعات جغرافیایی و همچنین برداشت های میدانی به ارزیابی پایداری طرح های بیابان زدایی اجراشده در منطقۀ آران و بیدگل بپردازد. در این راستا پارامترهای تراکم پوشش، تنوع، درصد تاج پوشش، ارتفاع و کیفیت مرتع در چهار منطقۀ آب شیرین، جادۀ آران، فخره و ریجن مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بهترین قلمرو گسترش و توسعۀ پروژه های تاغ کاری در محدودۀ تپه های ماسه ای هستند؛ به طوری که نتایج پایش تغییرات حاکی از افزایش 9/64 درصدی (4775/14 هکتار) پوشش گیاهی در منطقه آب شیرین، 2/73 درصدی (9/85 هکتار) در منطقه جادۀ آران، 62/24 درصدی (315/84 هکتار) در منطقۀ فخره و 34/08 درصدی (434/26 هکتار) در منطقۀ ریجن به دلیل اجرای طرح های بیابان زدایی است. ارزیابی نهایی پایداری اکوسیستم بیابان در منطقۀ مطالعاتی نیز بر اساس سه شاخص درصد تاج پوشش، تنوع و کیفیت مرتع انجام گرفت که با توجه به نتایج، طرح های محدودۀ آب شیرین دارای امتیاز متوسط، طرح های جادۀ آران دارای امتیاز خوب، و طرح های منطقۀ فخره و ریجن دارای امتیاز عالی هستند. این موضوع حاکی از عمکلرد مثبت طرح های بیابان زدایی از طریق کاشت گیاه تاغ و خودسازمانی اکوسیستم در نتیجۀ زادآوری طبیعی این گونه گیاهی است.