بررسی عوامل محیطی ناپایداری سرزمین و پتانسیل بیابان‌زایی

تغییر کاربری اراضی و بهره برداری بیشتر از توان طبیعت در اکوسیستم های مناطق خشک و نیمه خشک، باعث افزایش روند پدیدۀ بیابان زایی شده است. برنامه ریزان بیابان همواره با فرایند های پیچیدۀ اکولوژیکی مواجه اند. برای درک بهتر لازم است که عوامل ناپایداری محیطی بررسی شده و در مدل های ارزیابی، سهم هر عامل به درستی مشخص شود. در این تحقیق با بررسی عوامل ناپایداری محیطی با استفاده از دو مدل slm و imdpa نقشه های هریک تهیه و سپس با انجام مقایسۀ دو مدل، مهم ترین عوامل ناپایداری محیطی در منطقۀ مطالعاتی مشخص شد. این تحقیق در منطقۀ فدیهه تربت حیدریه با مساحت 8664 هکتار انجام شد. نتایج نشان داد که با تطابق و مقایسۀ نقشه های تهیه شده شدت بیابان زایی و ارزیابی مدیریت پایدار سرزمین، مهم ترین عوامل شناخته شدۀ ناپایداری محیطی به ترتیب شامل شاخص بهره برداری از پوشش گیاهی در معیار پوشش گیاهی، شاخص نوع استفاده از زمین در معیار فرسایش آبی و شاخص پوشش گیاهی در معیار فرسایش بادی در منطقۀ مورد مطالعه است. با مقایسۀ روند تغییرات (مقایسۀ سال 1382 با 1393) شاخص افت آب زیرزمینی و معیار آب مهم ترین عامل ناپایداری شناخته شده است.