تجزیه و تحلیل مقایسه‌ای خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک در فرسایش‌پذیری انواع پوسته‌های بیابانی (مطالعۀ موردی: تپه‌ماهورهای حاشیۀ دریاچۀ آجی‌گل- استان گلستان)

در طول دو دهۀ گذشته، توجه فراوانی به نقش پوسته های بیولوژیک در اکوسیستم های خشک و نیمه خشک شده است. با توجه به نقش پوسته های زیستی سطحی خاک در بهبود خصوصیات فیزیکی و شیمیایی، و نبود اطلاعات کافی در خصوص ویژگی های ذاتی آن ها، این پژوهش می تواند در راستای درک مکانیسم موثر این پوسته ها مفید باشد. هدف از این پژوهش، بررسی خصوصیات فیزیکوشیمیایی، در خاک های دارای پوسته های فیزیکی و بیولوژیکی (گلسنگ و خزه)، همچنین مطالعۀ ویژگی های شاخص فرسایش پذیری خاک و ارتباط متقابل آن ها، در منطقۀ تپه ماهورهای حاشیۀ دریاچۀ آجی گل در استان گلستان است. در این تحقیق، پس از انجام عملیات آزمایشگاهی و تعیین پارامترهای فیزیکو شیمیایی نمونه ها، همچنین تعیین شاخص فرسایش پذیری خاک با استفاده از روابط تجربی، به منظور بررسی و مقایسۀ میانگین خصوصیات فیزیکوشیمیایی پوسته های فیزیکی و بیولوژیکی (گلسنگ و خزه) در نمونه های سطحی خاک، در سطوح معنی داری مختلف در محیط نرم افزار r استفاده شد. با انجام آزمون آماری anova تفاوت بین متغیرهای مورد نظر در سه پوستۀ مطالعه شده (فیزیکی، گلسنگ و خزه) بررسی شد. نتایج آزمون های آماری انجام شده برای خصوصیات شاخص فرسایش پذیری ذرات خاک تشکیل دهندۀ رسوبات پوسته های فیزیکی، گلسنگ و خزه نشان داد که بین پوسته های فیزیکی گلسنگ تفاوت معنی داری وجود ندارد، ولی این شاخص بین پوسته های فیزیکی خزه و خزه گلسنگ اختلاف معنی دار دارد. همچنین در بین خصوصیات فیزیکوشیمیایی مقدار کربن آلی، هدایت الکتریکی(ec)، پایداری خاک دانه، جورشدگی و میانگین قطر ذرات در پوسته های خزه گلسنگ اختلاف معنی داری وجود نداشت. با توجه به مقدار pvalue در خصوص اندازۀ ذرات تشکیل دهندۀ بافت خاک، بین تمامی ذرات رس، سیلت و شن برای 3 نوع پوسته به استثنای خزه و گلسنگ از نظر درصد رس، اختلاف معنی داری در سطح 05/0 وجود داشت.