تنوع ریختی جمعیت‌های گوبی ماهی ایرانی ponticola iranicus در حوضه جنوبی دریای خزر، استان گیلان

این پژوهش با هدف بررسی تنوع ریختی و الگوی سازگاری ریختی در ارتباط با زیستگاه در پنچ جمعیت از ماهی گوبی ایرانی ponticola  iranicusاز خانواده gobiidae به‌اجرا درآمد. برای این منظور نمونه‌های این گونه از رودخانه‌های سیاه‌درویشان، شفارود، رستم‌آباد، ماسال و اسالم در استان گیلان نمونه‌برداری و تعداد 20 صفت اندازشی مورد سنجش قرار گرفت. جهت بررسی تنوع ریختی بین جمعیت‌های مورد مطالعه، ویژگی های ریخت سنجی پس از استانداردسازی داده ها، به‌وسیله آنالیزهای pca، kruskal-wallis و cva مورد مقایسه قرار گرفتند. براساس نتایج، تمامی صفت‌ها تفاوت معنی‌داری نشان دادند و جمعیت سیاه‌درویشان به‌طور کامل از سایر جمعیت‌ها متمایز گردید. همچنین جمعیت‌های رستم‌آباد و شفارود و جمعیت‌های ماسال و اسالم با یکدیگر هم‌پوشانی نشان دادند. مهمترین صفات تفکیک‌کننده نیز شامل حداکثر عمق بدن (0/3)، فاصله پیش‌باله پشتی (0/4)، فاصله پیش‌باله مخرجی (0/5)، طول قاعده باله مخرجی (0/44)، عرض سر (0/32)، فاصله پیش‌باله پشتی (0/42)، طول باله سینه‌ای (0/34)،  حداکثر عمق بدن (0/39)، عرض ساقه دمی در باله مخرجی (0/33)  و عرض لب بالایی (0/34) بودند. نتایج cva تمایز بین جمعیت‌ها را نشان داد. براساس نتایج، اعضای این گونه با صفات مربوط به عمق بدن، باله‌های پشتی و مخرجی و اندازه سر، خود را با ویژگی‌های زیستگاهی مختلف سازگار می نمایند.

morphological variations of iranian goby, ponticola iranicus populations in the southern caspian sea basin, guilan province

this work aimed to investigate the morphological variations and patterns of morphological adaptation to their habitat in five populations of iranian goby, ponticola iranicus (gobiidae). for this purpose, samples were collected from siah darvishan, shafarood, rostam-abad, masal, and asalem rivers, guilan province, and then 20 morphometric characteristics were measured. the morphometric characteristics after standardization were compared using pca, kruskal-wallis and cva analyses to investigate the morphological variation between studied populations of iranian goby. based on the results, all characters showed significant differences, and the siah darvishan differed completely from the others. also, rostam-abad and shafarud, and masal and asalem populations overlapped with each other. the most important discriminating traits include the body depth (0.3), predorsal length (0.4), preanal length (0.5), anal-fin base length (0.44), head width (32. 0), distance before dorsal fin (0.42), length of pectoral fin (0.34), maximum body depth (0.39), caudal-fin width in anal fin (0.33) and width of upper lip (0.34). the cva results showed the distinction between populations. based on the results, the members of this species adapt themselves to different habitats with traits related to body depth, dorsal and anal fins, and head size.