مطالعه شاخص زیستی بی‌مهرگان کفزی و ارزیابی کیفیت آب رودخانه حفاظت شده سردآبرود با استفاده از شاخص irwqi_sc

این تحقیق، با هدف بررسی وضعیت آب رودخانۀ سردآبرود با استفاده از شاخص کیفیت آب های سطحی ایران irwqisc و شاخص ارزش زیستی انجام شد. برای انجام این مطالعه، براساس اصول لیمنولوژیک و استقرار منابع آلاینده، پنج ایستگاه نمونه برداری در طول رودخانۀ سردآبرود انتخاب شد و در دو فصل سرد و گرم (بهمن 1400 و تیر 1401) با سه تکرار نمونه برداری آب و کفزیان انجام شد. 11 پارامتر کیفی آب شامل: ، cod، آمونیوم، نیترات، فسفات، کدورت، ph، کلیفرم مدفوعی، هدایت الکتریکی با روش‌های استاندارد اندازه‌گیری و آنالیز شدند. براساس نتایج، شاخص ارزش زیستی در فصل سرد نسبت به فصل گرم مقدار کمتری داشت. این شاخص در ایستگاه بالادست سردآبرود در فصل سرد 1 و در فصل گرم 2/43 بود. براساس جدول ساپروبی در فصل سرد تمامی ایستگاه ها در شرایط الیگوساپروب و میان دست در شرایط بتامزوساپروب قرار داشت. در فصل گرم نیز، ایستگاه پایین دست در شرایط الیگوساپروب و بقیۀ ایستگاه ها در شرایط بتامزوساپروب قرار داشتند. مقدار شاخص irwqisc در دو فصل سرد و گرم سیر کاهشی داشت و مقدار آن در فصل سرد بیشتر از فصل گرم بود. مقدار این شاخص در فصل سرد بین 90/7–58/5 بود. ایستگاه پایین دست در هر دو فصل، در شرایط کیفی نسبتاً خوب، و دو ایستگاه بالادست سردآبرود و کلاردشت در فصل سرد در شرایط کیفی بسیار خوب قرار داشتند. در فصل گرم نیز، مقدار شاخص irwqisc بین 90/38–55/26 در فصل گرم بود. ایستگاه‌های بالادست سردآبرود و کلاردشت به‌ترتیب در شرایط کیفی بسیار خوب و خوب و ایستگاه‌های میان‌دست و نجارکلا در شرایط نسبتاً خوب قرار داشتند. افزایش آلودگی و کاهش وضعیت کیفی آب از بالادست به پایین دست را می‌توان به ورود فاضلاب های شهری، کشاورزی و خانگی نسبت داد. به‌منظور مدیریت شرایط کیفی رودخانه، تدوین برنامۀ کامل حفاظتی از رودخانۀ سردآبرود با رویکرد حفظ شرایط موجود پیشنهاد می‌شود.

study of the benthic biological index and evaluation of the water quality index (irwqisc) of the sardabroud protected river

the purpose of this study was to investigate the water quality condition of sarabrud river using iran surface water quality index and biological value index. to achieve this purpose, five sampling stations were selected along the sardabrud river based on limnological principles and establishment of contaminant sources and sampling of water and benthos was done by three replications in both cold and warm seasons. 11 water quality parameters including: bod5, cod, ammonium, nitrate, phosphate, turbidity, ph, faecal coliform and electrical conductivity were measured and analyzed using standard methods. based on the results, in cold season, biological value index was lower than warm season. this index, at upstream station was 1 and 2/43 in cold and warm seasons, respectively. on the basis of saproby table, in cold season, all the stations were in oligosaprobe condition and middle was in betamesosaprobe condition. also in warm season, downstream was in oligosaprobe and the others were in betamesosaprobe condition. irwqisc index was decreased in both seasons and its amount in cold season was higher than warm season. this value, in cold season ranged from 58/5 to 90/7. downstream station was in relatively good quality condition in both seasons and two upstream stations had a very good condition in cold season. also, in warm season, irwqisc index ranged from 55/26 to 90/38. the upstream stations of sardabrud and kelardasht were in very good and good condition, respectively, middle station and najjarkola were in relatively good condition. municipal, agricultural and domestic sewages, could lead to increase contamination and reduce the quality of water from upstream to downstream. in order to manage the quality condition of the river, compilation of a complete protection plan for sardabrud river with the approach of maintaining the existing conditions is recommended.