اثرات بهبوددهندگی عصاره الکلی پرتوفراوری شده رزماری (rosmarinus officinalis) بر برخی شاخص‌های بیوشیمیایی سرم و فعالیت آنزیم‌های گوارشی در ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان (oncorhynchus mykiss)

مطالعات زیادی درباره اثرات مثبت رزماری بر عملکرد رشد، فعالیت آنزیم های گوارشی، سیستم های آنتی اکسیدان و ایمنی و مقاومت در برابر بیماری در گونه های مختلف ماهی وجود دارد. از طرف دیگر، کارایی پرتودهی گاما در جهت بهبود اثرات زیستی رزماری مشخص شده است. هدف از این مطالعه ارزیابی پتانسیل رزماری در سه حالت (پودر خشک، عصاره الکلی و عصاره الکلی پرتودیده) بر سیستم آنتی اکسیدان، فعالیت آنزیم های مربوط به کبد، برخی متابولیت ها و همچنین فعالیت آنزیم های گوارشی ماهی قزل آلای رنگین کمان (oncorhynchus mykiss) بود. پس از تهیه عصاره الکلی رزماری، پرتودهی در سطح 30 کیلوگری با استفاده از دستگاه پرتوده گاما کبالت-60 انجام شد. در مطالعه درون تنی، ماهی ها (با میانگین 225/36گرم) به‌صورت تصادفی در چهار گروه با سه تکرار برای هر گروه توزیع شدند. بعد از دوره 7 روزه سازگاری، ماهی ها با جیره پایه و یا تیمار (حاوی پودر خشک= t1، عصاره الکلی= t2 یا عصاره الکلی پرتودهی شده= t3) به مدت 50 روز تغذیه شدند. . نتایج نشان داد که بیشترین میزان گلوکز در سرم خون ماهیان در گروه کنترل (4/16±118/43 میلی گرم بر دسی لیتر) مشاهده شد درحالی که کمترین میزان در گروه t3 (1/59±41/25میلی گرم بر دسی لیتر) گزارش شد. در همین راستا، میزان تری گلیسرید در گروه های t2 و t3 در مقایسه با گروه کنترل کاهش یافت. فعالیت آنزیم های گوارشی نیز در همه گروه های تیمار، به‌خصوص در گروه های t2 و t3، در مقایسه با گروه کنترل بهبود یافت. فعالیت آنزیم های مرتبط با کبد نیز به‌دنبال مصرف جیره t3 کاهش یافت. فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان سرمی نیز در گروه های t2 و t3 نیز در مقایسه با گروه کنترل افزایش یافتند و بالاترین میزان فعالیت آنزیم‌های sod و cat در گروه t3 مشاهده شد. در نتیجه، مطالعه حاضر نشان داد که مصرف خوراکی عصاره الکلی رزماری، به‌خصوص در شکل پرتودهی شده، به مدت 50 روز سبب بهبود برخی شاخص های سرمی شامل متابولیت ها، فعالیت آنزیم های گوارشی و فعالیت آنزیم های مرتبط با کبد در ماهی قزل آلای رنگین کمان می گردد.

ameliorative effects of irradiated rosemary (rosmarinus officinalis) alcoholic extract on serum biochemical parameters and digestive enzyme activities in rainbow trout (oncorhynchus mykiss)

there are numerous studies about the positive effects of rosemary on growth performance, digestive enzyme activity, antioxidant and immune systems, and disease resistance in different fish species. on the other hand, the efficacy of γ-irradiation to enhance the biological activities of rosemary has been demonstrated. therefore, this study aimed to evaluate the potential of rosemary in three forms (crude powder, alcoholic extract, and irradiated alcoholic extract) on rainbow trout (oncorhynchus mykiss) serum antioxidant system, liver-related enzyme activities, some metabolites and digestive enzyme activities. after synthesizing the alcoholic extract of rosemary, γ-irradiation was performed at 30 kgy with a cobalt-60 gamma irradiator. in the in vivo trial, fish specimens (~225.36 g) were randomly distributed into four groups with three replicates. after the seven-day adaptation period, fish were fed with the control diet or the treatment diets (crude powder= t1, alcoholic extract= t2, or irradiated alcoholic extract = t3) for 50 days. the results showed that the highest serum glucose level was seen in the control group (118.43±4.16 mg dl-1) whereas the lowest level was noted in the t3 group (41.25±1.59 mg dl-1). in parallel, triglyceride levels decreased in the t2 and t3 groups compared with the control group. digestive enzyme activities also improved in all treated groups, especially in the t2 and t3 groups, compared to the control group. liver-related enzyme activities also decreased following the administration of the t3 group. serum antioxidant enzyme activities also increased in t2 and t3 groups compared with the control group with the highest sod and cat activities shown in the t3 group. in conclusion, the present study showed that 50-day dietary administration of rosemary alcoholic extract, especially in the irradiated form, could enhance some serum metabolites, antioxidant enzyme activities, liver-related enzyme activities as well as digestive enzyme activities in rainbow trout.