بررسی تنوع زیستی و فراوانی ماهیان رودخانه ماسوله، حوضه آبریز جنوبی دریای خزر

حفاظت از تنوع زیستی از جمله نگرانی‌های جهانی به‌شمار می‌آید، بنابراین بررسی همه‌جانبه تنوع زیستی و مخاطرات آن، به‌عنوان ابزار مدیریت منابع طبیعی شناخته شده است. این مطالعه به‌منظور تعیین‌ تنوع و فراوانی ماهیان رودخانه‌ ماسوله (ماسول رودخان) در حوضه آبریز جنوبی دریای خزر به‌اجرا در آمد. نمونه‌‌برداری ماهیان در فصول سال 1401 با استفاده از یک دستگاه ماهیگیر الکتریکی در 5 ایستگاه از 7 کیلومتری زیر ماسوله تا چمثقال صورت گرفت. در این‌ مطالعه 20 گونه ماهی متعلق‌ به‌ 11 خانواده‌ شناسایی‌ گردید، که‌ خانواده­ه ای کپورماهیان سرمخروطی (leuciscidae) و کپورماهیان حقیقی (cyprinidae) به‌ترتیب با 6 و 4 گونه، متنوع ­ترین بودند. از این تعداد، 15 گونه بومی و 5 گونه غیربومی کشور بوده و از نظر زیستگاه 16 گونه جزء ماهیان آب شیرین، 2 گونه مهاجر به رودخانه و 2 گونه دیگر دارای دو زیستگاه بودند. تعداد گونه های ماهیان در ایستگاه های بالا تا پایین دست از 5 به 16 گونه افزایش نشان داد. فراوانی گونه های ماهیان بر حسب ایستگاه ها در فصول مختلف نوسان داشت و این نوسانات در حد کمتری بین ایستگاه ها در کل دوره نیز وجود داشت. به‌طور کلی، سیاه ماهی رازی (capoeta razii)، خیاطه ماهی سمیعی (alburnoides samiii) و گاوماهی ایرانی (ponticola iranicus) به ترتیب با فراوانی 31/3، 26/2 و 25/4 درصد، بیشترین تعداد را به خود اختصاص دادند. در مجموع، این رودخانه دارای تنوع کمی از گونه های ماهیان مهاجر بوده و پیشنهاد می گردد یک مسیر ماهی رو در زیر بندها خصوصاً بند لولمان نصب گردد تا ماهیان مهاجر بتوانند نسل خود را به‌صورت طبیعی بازسازی نمایند.

ichthyodiversity and abundance of fishes in masule river, the southern caspian sea basin

biodiversity conservation is one of the global concerns, so the comprehensive study of diversity and its possible risks are recognized as a tool for natural resource management. this study was carried out to investigate the diversity and abundance of fishes in the masule river, the southern caspian sea basin. samplings were carried out seasonally during 2021-2022 using an electrofishing device in 5 sampling sites from 7 km below masule city to chamesghal. a total of 20 fish species belonging to 11 families were identified, and the leuciscidae and cyprinidae families were the most diverse with 6 and 4 species, respectively. of these, 15 native species and 5 exotic species were found, and in terms of habitats, 16 freshwater, 2 migratory, and 2 species with two forms living in the sea and river were found in the studied area. the fish species abundance from upstream to downstream increased from 5 to 16 species. also, their abundance fluctuated according to the sampling sites in different seasons and these fluctuations existed to a lesser extent between the sites in the whole period. generally, capoeta razii, alburnoides samiii, and ponticola iranicus accounted for the highest numbers, 31.3, 26.2, and 25.4%, respectively. in conclusion, this river has a small variety of migratory fish species, and it is suggested to make a fishway, especially on the lulman dam, so that the migratory fishes can regenerate their generation naturally.