مقایسه برخی روش‌ های‌ زمین‌آماری و تلفیق آنها‌ با توابع تبدیلی در پهنه‌بندی ظرفیت تبادل کاتیونی خاک

ظرفیت تبادل کاتیونی (cec) یکی از مشخصه مهم خاک در جذب و رهاسازی عناصر غذایی مورد نیاز گیاه و برآورد پتانسیل خطر فلزات سنگین و برخی آلاینده‌های آلی است. آگاهی از چگونگی الگوی پراکنش مکانی cec به منظور مدیریت پایدار اکوسیستم، دارای اهمیت ویژه‌ای است. هدف از این پژوهش، تعیین مناسب‌ترین روش‌ میانیابی برای پهنه‌بندی cec در خاک‌های زراعی بخشی از استان گیلان بود. بدین منظور، 153 نمونه از عمق صفر تا 15 سانتی‌متری خاک برداشت و میزان رس، کربن آلی و cec خاک اندازه‌گیری شد. روش‌های میان‌یابی شامل کریجینگ، کوکریجینگ، رگرسیون کریجینگ و فازی کریجینگ با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام شد. نتایج نشان داد که روش‌های هیبریدی نظیر روش رگرسیون کریجینگ و فازی کریجینگ در مقایسه با سایر تخمین‌ها، (به ترتیب با rmse 02/1 و 2/1) دقت بیشتری داشت. در مقایسه بین دو روش فوق، نیز روش رگرسیون کریجینگ با توجه به خطای کمتر توانایی بیشتری در برآورد الگوی پراکنش cec از خود نشان داد. همچنین، نتایج نشان داد که افزایش تعداد داده‌ها با استفاده از توابع تبدیلی مناسب (ایجاد شده با استفاده از anfis)، سبب افزایش دقت تخمین گردید. در کل، نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از توابع تبدیلی مناسب و ادغام آن با روش پهنه‌بندی مطلوب، کمک موثری در برآورد دقیق‌تر cec در منطقه مورد مطالعه نمود.