ارزیابی آبشویی خاک های شور و سدیمی با کاربرد سطوح مختلف آب خالص و اسیدی در بخشی از اراضی شبکه آبیاری و زهکشی دشت مهاباد

بهسازی خاک‎های شور و سدیمی از دیدگاه حفاظت منابع آب و خاک، اهمیت فراوانی دارد. تجمع و فزونی املاح خاک از رشد و نمو گیاه جلوگیری نموده و به‎طور مستقیم بر عملکرد گیاه تاثیر می‎نهد. مهم‎ترین گام جهت جلوگیری از اثرات سوء شوری خاک، کاهش املاح تا حد بهینه از طریق آبشویی و ممانعت از ماندابی شدن می‎باشد. بهسازی خاک‎های شورسدیمی به کیفیت و مقدار آب کاربردی، نوع بهساز و وضعیت زهکشی خاک بستگی دارد. در این پژوهش، به‎منظور ارزیابی چگونگی اصلاح خاک‎های شور و سدیمی، تیمارهای مختلف آبشویی با آب خالص و آب اسیدی در سه سطح 25، 50 و 75 سانتی‎متری در قالب طرح آزمایش بلوک‎های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. پس از آنکه رطوبت خاک به حد ظرفیت مزرعه‎ای رسید، نمونه خاک جهت تجزیه و تحلیل مقدار تغییرات املاح تهیه گردید. نتایج نشان داد تغییر کلاس شوری و قلیائیت خاک از s3a2 (شوری زیاد و قلیائیت نسبتا زیاد) به s1a1 (شوری و قلیائیت کم) پس از انجام آبشویی می‎باشد. کمترین و بیشترین درصد بهبود شوری و قلیائیت مربوط به تیمارهای 25 سانتی‎متر آب خالص و 75 سانتی‎متر آب اسیدی به‎ترتیب با مقادیر کاهش متوسط 7/24 و 2/41درصد برای سدیم قابل تبادل و 9/25 و 69 درصد برای قابلیت هدایت الکتریکی نسبت به شرایط اولیه خاک می‎باشد. در تمامی تیمارها اختلاف بین استفاده از آب خالص و اسیدی معنی‎دار شد که نشان از عملکرد موثر ماده اصلاحی دارد. تجزیه آماری نتایج، بیانگر معنی‎دار بودن تغییرات پارامتر درصد سدیم قابل تبادل و قابلیت هدایت الکتریکی به‎ترتیب در سطح احتمال پنج و یک درصد بود. تیمار 50 سانتی‎متر آب اسیدی از بین تیمارها به‎عنوان مناسب‎ترین تیمار از لحاظ مصرف آب و کارآیی آبشویی شناخته شد. پیشنهاد می‎شود برای استفاده بهینه آب، از تیمار 50 سانتی‎متر آب اسیدی برای اصلاح خاک‎های منطقه استفاده شود.