تاثیر حذف ماده آلی خاک بر جذب فسفر در برخی از خاک‌های آهکی استان آذربایجان شرقی

این تحقیق به منظور بررسی تاثیر ماده آلی خاک بر جذب فسفر در 12 نمونه خاک آهکی انجام گرفت. ماده آلی خاک با محلول هیپوکلریت سدیم (naocl) 8=ph حذف گردید. نمونه های خاک با غلظت‌های گوناگون فسفر به تعادل رسانده شدند. ارتباط فسفر جذب شده با غلظت تعادلی فسفر به­وسیله همدماهای فروندلیچ، لنگمویر تک و دو مکانی و دابینین راداشکویچ مطالعه شد. بر طبق نتایج، مقدار جذب فسفر بعد از حذف ماده آلی افزایش یافت و معادله لنگمویر تک مکانی قادر به توصیف جذب فسفر نبود ولی معادلات فروندلیچ، لنگمویر دو مکانی و دابینین راداشکویچ از نظر آماری برازش معنی دار (p< 0/01) به داده های جذب فسفر نشان دادند. بعد از حذف ماده آلی مقادیر میانگین ضرایب معادله فروندلیچ (kf) و n، به ترتیب 28 و 3 درصد افزایش یافتند. ضریب k1 معادله دو مکانی لنگمویر یعنی انرژی جذب فسفر درمکان اول به علت حذف ماده آلی افزایش قابل ملاحظه ای نشان داد. مقدار میانگین حداکثر جذب فسفر (qm) حاصل از معادله دابینین راداشکوویچ بعد از حذف ماده آلی21 درصد افزایش یافت. میانگین انرژی جذب (e) از معادله دابینین راداشکوویچ 10 کیلوژول بر مول محاسبه شد که نشان دهنده جذب شیمیایی فسفر بود. نیاز استاندارد فسفر (p0.2) محاسبه شده از معادله فروندلیچ در خاک های تیمار شده با هیپوکلریت سدیم 30 درصد افزایش یافت.

Effect of Soil Organic Matter Removal on Phosphorus Sorption in Some Calcareous Soils of East Azerbaijan Province

This study was carried out to obtain soil organic matter (SOM) influence on phosphorous (P) sorption in the 12 calcareous soil sles. SOM was removed with sodium hypochlorite (NaOCl) solution (pH=8).Soils were brought into equilibrium with varying solution concentrations of  P, and the amounts removed from solution were used to check the fit to three adsorption isotherms, namely, Freundlich, two surface Langmuir and Dubinin Radushkevich. Results showed that the amount of P sorption after SOM removal was increased and fits of adsorption equations showed that singlesurface Langmuir equation did not describe P sorption in the soils, but a twosurface Langmuir, Freundlich and DubininRadushkevich equations showed statistically significant (Plt 0/01 )fits to the data for the selected soils. After SOM removal, on the average KF and n, Freundlich adsorption coefficients increased 28 and 3 percentage respectively. Langmuir coefficient for the first site,K1,due to SOM removal markedly increased. qm ,adsorption maxima estimated by DubininRadushkevich equation 21 percentage increased after SOM removal. E, is Dubinin Radushkevich adsorption coefficient the magnitude of which is proportional to the binding energy of P to the soil, was calculated 10 (KJmol1), chemical forces may affect the sorption. The standard P requirement (P0.2) estimated from Freundlich equation in NaOCl treated soils increased by 30 percentages.