برآورد پارامترهای مدل‌های فرکتالی و تجربی منحنی نگه‌داشت آب در خاک با استفاده از توابع انتقالی خاکی و طیفی

در چند دهه اخیر، استفاده از داده های طیفی خاک به عنوان روشی سریع، کم هزینه و غیرمخرب در تخمین ویژگی های مبنایی خاک به مقدار زیادی مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش امکان استفاده از توابع انتقالی طیفی (stfs) و خاکی (ptfs) در برآورد پارامتر های مدل های فرکتالی و تجربی منحنی نگه داشت آب در خاک (swrc) بررسی شد. بدین منظور، تعداد 100 نمونه خاک سطحی جمع آوری و منحنی های بازتاب طیفی آن ها با استفاده از دستگاه اسپکترورادیومتر زمینی در گستره 2500350 نانومتر اندازه گیری شد. برخی ویژگی ‌های فیزیکی خاک و پارامتر های حاصل از برازش مدل ‌های فرکتالی و تجربی swrc بر داده ‌های اندازه‌گیری شده تعیین گردید. پس از انجام پیش پردازش های طیفی، با استفاده از روش رگرسیونی خطی چندگانه گام به گام و بهره گیری از داده های مبنایی و طیفی خاک، روابطی ریاضی به ترتیب تحت عنوان توابع انتقالی خاکی (ptfs) و طیفی (stfs) پی ریزی شد. با توجه به نتایج، تابع انتقالی پارامتریک (ptf) پی ریزی شده در برآورد بعد فرکتال توزیع اندازه ذرات خاک (dpsd) از دقت بسیار بالایی برخوردار بود (r2 معادل 0.96)، حال آن که توابع پارامتریک اشتقاق یافته در برآورد سایر پارامتر های فرکتالی و هیدرولیکی مورد مطالعه شامل dswrctw، dswrcb، λbc، nvg و bc دارای دقت پیش بینی متوسط بودند (r2 در محدوه ای از 0.40 تا 0.59). نتایج همچنین نشان داد که توابع انتقالی طیفی (stfs) پیشنهادی، در برآورد dpsd دارای دقتی متوسط (rpd معادل 1.40) و در برآورد dswrctw، dswrcb، λbc، nvg و bc دارای دقتی ضعیف (rpd در محدوه ای از 1.13 تا 1.37) می باشند. بطورکلی نتایج این پژوهش نشان داد، برغم دقت نسبتاً کمتر توابع پارامتریک طیفی نسبت به توابع انتقالی خاک، استفاده از داده‌های طیفی خاک به دلیل برآورد همزمان چند پارامتر، هزینه، زمان و داده برداری صحرایی کمتر می تواند به‌عنوان روشی غیرمستقیم، سریع و نوین (بخصوص با توسعه پایگاه های اطلاعاتی خاکی و هچنین توسعه کتابخانه های طیفی) در برآورد پارامترهای مدل‌های فرکتالی و تجربی swrc مورد استفاده قرار گیرد.

parameter estimation of fractal and experimental models of soil water retention curve using pedotransfer and spectrotransfer functions

over the last decades, soil spectral data as a rapid, lowcost, and nondestructive method has been widely applied to estimate basic soil properties. in this study, the feasibility of using spectrotransfer functions (stfs) and pedotransfer functions (ptfs) was explored to estimate the parameters of fractal and experimental models of soil water retention curve (swrc). for this purpose, a number of 100 soil samples were collected and their spectral reflectance over 3502500 nm region were measured using a handheld spectroradiometer apparatus. some soil physical properties and parameters obtained from fitting fractal and experimental models of swrc to the measured data were determined. after spectral preprocessing, stepwise multiple linear regression was applied to derive ptfs and stfs using basic soil properties and soil spectral reflectance as input, respectively. according to the results, the parametric ptfs had high accuracy in estimating the fractal dimension of the soil particle size distribution (dpsd) (r2 = 0.96), while the derived parametric functions had moderate predictive accuracy in estimating other studied fractal and hydraulic parameters including dswrctw, dswrcb, λbc, nvg and bc (r2 = 0.40 – 0.59). the results also showed that the proposed spectral transfer functions (stfs) had moderately accuracy in estimating dpsd (rpd = 1.40) and had poor accuracy in estimating dswrctw, dswrcb, λbc, nvg and bc (rpd = 1.13 – 1.37). overall, the results of this study showed that despite of the relatively lower accuracy of spectral parametric functions compared to pedotransfer functions, the use of soil spectral data due to simultaneous estimation of several parameters, lower cost, less time and field data (especially with development of soil information databases and spectral libraries), can be used as an indirect, rapid and novel method in estimating parameters of fractal and experimental models of swrc.