ارزیابی نرم‌افزار hydrus2d/3d در شبیه‌سازی نفوذ آب به خاک در بافت‌های مختلف با استفاده از رویکرد حل معکوس

در سال های اخیر، استفاده از روش های حل عددی معکوس در حل مسائل حرکت آب در خاک مورد توجه بسیاری از پژوهشگران قرار گرفته است. در این پژوهش از نرم افزار hydrus 2d/3d برای شبیه سازی نفوذ آب به خاک از طریق نفوذسنج استوانه های دوگانه، در بافت های مختلف و با استفاده از رویکرد حل معکوس استفاده شد. برای این منظور، داده های حاصل از آزمایش های نفوذپذیری به روش استوانه های دوگانه در 63 نقطه از مناطق مختلف استان اصفهان به عنوان ورودی مدل مورد استفاده قرار گرفت. خاک های مورد مطالعه در هفت کلاس بافتی شامل لوم شنی (sl)، لوم رس شنی (scl)، لوم (l)، لوم سیلتی (sil)، لوم رسی (cl)، لوم رس سیلتی (sicl) و رس سیلتی (sic) قرار گرفتند. بر اساس نتایج ارزیابی های آماری صورت گرفته، در همه بافت ها، همخوانی بسیار خوبی بین داده های نفوذ تجمعی اندازه گیری شده و شبیه سازی شده مشاهده شد. مقادیر ضریب تبیین (r2) برای بافت های sl، scl، l، sil، cl، sicl و sic به ترتیب معادل 0.998، 0.999، 0.992، 0.996، 0.983، 0.976 و 0.995 بود.  میزان خطای شبیه سازی با افزایش درصد رس در بافت خاک، افزایش پیدا کرد؛ به گونه ای که بیشترین خطای شبیه سازی در بافت sic (0.045nrmse= ) و کمترین میزان خطای شبیه سازی در بافت sl (0.015nrmse=) مشاهده شد که در حدود 67 درصد بهبود در فرآیند شبیه سازی بوده است. در کل داده های نفوذ شبیه سازی شده در آزمایش استوانه های دوگانه به کمک نرم افزار hydrus 2d/3d و رویکرد حل عددی معکوس  در همه بافت های مورد مطالعه، از دقت قابل قبولی و قابلیت اطمینان بالایی برخوردار بودند.

evaluation of hydrus 2d/3d in water infiltration simulation into soil with different textures via inverse solution

in recent years, inverse numerical solution methods have been considered by many researchers to address the problems of water movement in soil. in this study, hydrus2d/3d software was used to simulate water infiltration through doublerings infiltrometers in soils with different textures using the inverse solution approach. for this purpose, the infiltration data obtained by doublerings method from 63 points of different regions in isfahan were used as model input. the studied soils were classified into seven textural classes including sandy loam (sl), sandy clay loam (scl), loam (l), silty loam (sil), clay loam (cl), silty clay loam (sicl) and sic (silty clay). good agreement was observed between the measured and simulated cumulative infiltration data, in all soil textures. coefficients of determination (r2) were 0.998, 0.999, 0.992, 0.996, 0.983, 0.976 and 995 for sl, scl, l, sil, cl, sicl and sic textures, respectively. increasing the percentage of clay in the soil textures increased the simulation error. the highest simulation error was observed in sic (nrmse = 0.045) and the lowest simulation error was observed in sl (nrmse = 0.015). in general, the simulated doublerings infiltration data using hydrus 2d / 3d software and the inverse numerical solution approach had acceptable accuracy and high reliability in all studied textures.