کارآیی ارزش شاخص عناصر غذایی (niv) در ارزیابی حاصلخیزی اراضی دیم

حاصلخیزی خاک توصیف کننده توانایی و قابلیت خاک برای تامین شرایط بهینه رشد گیاه می باشد. اطلاع از وضعیت حاصلخیزی خاک و تهیه نقشه های مربوط به آن، نقش اساسی در برنامه ریزی پایدار کشاورزی، به حداکثر رساندن سود اقتصادی، حفظ کیفیت خاک و جلوگیری از تخریب محیط زیست دارد. به منظور ارزیابی وضعیت حاصلخیزی خاک در بخشی از دیم زارهای جنوب استان آذربایجان غربی و شمال استان کردستان، تعداد 101 نمونه به صورت تصادفی از (عمق 0 تا 25 سانتی متری) این مناطق اخذ و ویژگی های مختلف خاک از قبیل ph، ec، کربنات کلسیم معادل و عناصر غذایی نیتروژن کل، فسفر، پتاسیم، آهن، منگنز، روی و مس تعیین شد. برای تفسیر نتایج و تهیه نقشه حاصلخیزی خاک از شاخص عناصر غذایی (niv) استفاده شد. نتایج نشان داد، که در 100 درصد اراضی هدایت الکتریکی در کلاس کم و ph گل اشباع در کلاس زیاد قرار دارد. کربن آلی و کربنات کلسیم معادل به ترتیب در 72 و 61 درصد اراضی در کلاس متوسط قرار دارند. نیتروژن کل در 94 درصد اراضی در کلاس متوسط، فسفر قابل جذب در 94 درصد اراضی در کلاس کم، پتاسیم قابل جذب تقریباً در 100 درصد اراضی در کلاس زیاد، آهن قابل جذب در 88 درصد اراضی در کلاس کم، روی قابل جذب در 33 درصد اراضی در کلاس کم، 39 درصد در کلاس کفایت و در 28 درصد در کلاس زیاد، مس و منگنز قابل جذب در  100 درصد اراضی در کلاس کم قرار داشتند.با توجه به نتایج به دست آمده استنباط شد، که روش niv واجد توانایی لازم جهت ارزیابی وضعیت حاصلخیزی خاک می باشد و پیش بینی های انجام گرفته توسط این روش با حد بحرانی های گزارش شده برای گندم دیم مطابقت دارد.

The Performance of Nutrient Index Value (NIV) in Evaluation of Dryland Fertility

Soil fertility represents the soil ability to provide optimal plant growth conditions. Information on soil fertility status and preparation of related maps, plays an essential role in sustainable agricultural planning, maximizing economic benefits, maintaining soil quality, and preventing environmental degradation.In order to evaluate soil fertility status in some drylands in south of western Azerbaijan province and north of Kurdistan province, 101 samples were randomly collected and different soil properties such as pH, electrical conductivity (EC), calcium carbonate equivalent (CCE), and total nitrogen (N), phosphorus (P), potassium (K), iron (Fe), manganese (Mn), zinc (Zn), and copper (Cu) were measured.Nutrient Index Value (NIV) was used to interpret the results and map soil fertility.The results showed that 100% of the soil EC and pH of areas were classified in the low and high classes, respectively.Organic carbon (OM) and CCE were in the medium class in 72% and 61% of the areas, respectively.Total Nitrogen in 94% of areas in medium class, available P in 94% of areas in low class, K in almost 100% in high class, available Fe in 88% of areas in low class, Zn in 33% in low class, 39% in adequate class, and 28% in high class, Cu and Mn available in 100% of areas are in low class.It can be concluded that NIV method is useful to evaluate soil fertility status and its predictions conform to the reported critical level for rainfed wheat.