کارایی سیستم های rs و gis در برآورد فرسایش بادی خاک ساحل شرقی دریاچه ارومیه

فرسایش بادی یکی از جنبه های مهم تخریب اراضی در مناطق خشک و نیمه خشک بوده و چالشی جدی در برابر تولید پایدار و مدیریت اراضی محسوب می‌شود. در این تحقیق، برای برآورد فرسایش بادی خاک در ساحل شرقی دریاچه ارومیه، از مدل ارزیابی جامع استفاده شد که با دقت کلی 66/12٪، موثر بوده و در آن از شش عامل مهم فرسایش پذیری بادی خاک، شاخص های خشکی و پوسته خاک، پوشش گیاهی، شدت باد و تعداد روزهای برفی استفاده می شود. برای بدست آوردن فرسایش بادی خاک، نمونه ها بصورت تصادفی از عمق100 سانتی متر در 153 نقطه از سه لایه ارتفاعی (12711273 و 12731275 و 12751278متر ارتفاع از سطح دریا) در سایت های انتخابی تهیه و جهت بررسی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی، به آزمایشگاه منتقل گردید. از روش ahp نیز برای تعیین وزن هر عامل در یک سیستم چند معیاری طی سال های 2017-2005 استفاده و پوشش گیاهی بسیار ضعیف منطقه با تغییرات سالیانه ناچیز، به عنوان مهمترین عامل موثر در مدل فرسایش بادی شناخته شد. نتایج نشان داد فرسایش زیاد بهترین دقت (76/0)، فرسایش کم (64/0) و فرسایش متوسط (57/0) را نشان می دهند و پایین بودن دقت فرسایش کم و متوسط، به علت وجود نقاط مشاهده میدانی بیشتر در مناطق فرسایشی شدید است که بر صحت نتایج ارزیابی تاثیر می گذارد. صحت مدل ارائه شده در تبین کلاس فرسایش بادی شدید بیشتر از سایر کلاس ها بوده و بیانگر قرار گرفتن 45/56٪ از منطقه مورد مطالعه در کلاس فرسایش بادی شدید (wei <0.53) است. درصورتیکه، 23.97% دارای فرسایش متوسط (0.48> wei> 0.53) و 30.47 درصد دارای فرسایش کم (0.48> wei) می باشد. در نتیجه، صحت ارزیابی کلی مدل فرسایش بادی خاک ایجاد شده در این تحقیق می تواند کاربرد خوبی در منطقه شرق دریاچه ارومیه داشته باشد. کل نتایج بیانگر روند کاهش شدت فرسایش از مناطق میانی به شمالی و جنوبی است.

Performance of RS and GIS systems in estimating wind erosion in east coast of Urmia Lake

Wind erosion is one of the important aspects of land degradation in arid and semiarid regions and is a serious challenge to sustainable production and land management. In this study, a comprehensive evaluation model is developed which proves to be effective with an overall precision of 66.12% to estimate soil erosion on the eastern shore of Urmia Lake. Six critical factors including soil erodibility, aridity index, soil crustal indices, vegetation fraction, wind field intensity and snow cover days are employed to model the wind erosion. 153 soil samples randomly were collected from 010 cm depth points from three elevation layers (12711273, 12731275 and 12751278 meter above sea level) and transfer to laboratory for physical and chemical analyzing. The AHP method is applied to determine the weight of each factor in a multicriteria system, during the years 2005–2017 and poor vegetation cover with low annual variations was identified as the most important factor affecting the wind erosion model. Results show that high, low and moderate erosion classes have 0.76, 0.64 and 0.57 overall accuracy, respectively. The reason of low accuracy of low and medium erosion classes was the lower number of field observation points of these classes. The results shows that 45.56% of the study area classified as severe wind erosion class (WEI <0.53), while 23.97% has erosion Moderate (0.48> WEI> 0.53) and 30.47% have been labeled as low erosion (0.48> WEI). Consequently, the accuracy of the overall assessment of soil erosion model developed in this study is acceptable and could be applied in the eastern part of Lake Urmia. Results shows the descending trend in erosion intensity from the middle parts to the north and south parts of the study area.