تاثیر نانو ذرات اکسید روی و سولفات روی بر گونه‌های شیمیایی روی در فاز محلول خاک و همبستگی آن با غلظت و جذب روی در گندم

استفاده از نانو ذرات متفاوت در صنایع مختلف از جمله کشاورزی در حال افزایش است. از این رو ارزیابی ارتباط بین نانو ذرات فلزی و گونه‌های شیمیایی غالب عناصر فلزی در خاک نیازمند تحقیقات گسترده ای است. به این منظور پژوهشی جهت بررسی تاثیر نانو ذرات اکسید روی و کود شیمیایی سولفات روی بر گونه بندی روی (zn) در فاز محلول خاک و همبستگی آن با غلظت و جذب روی در گیاه گندم، انجام گرفت. این پژوهش در شرایط گلخانه‌ای و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل نانو ذرات اکسید روی (zno nps) به مقدار 100، 200 و 300 میلی‌گرم بر کیلوگرم، کود شیمیایی سولفات روی (znso4) به مقدار 40 کیلوگرم در هکتار و تیمار شاهد بودند. در انتهای دوره کشت برخی ویژگی های شیمیایی خاک، غلظت و جذب روی در گیاه اندازه گیری شد. به منظور پیش‌بینی گونه‌های شیمیایی غالب روی در فاز محلول خاک، بعد از استخراج عناصر محلول خاک، از برنامه گونه بندی ژئوشیمیایی visual minteq استفاده شد. نتایج نشان داد که ph محلول خاک، روی قابل دسترس خاک و کربن آلی محلول خاک تحت تاثیر تیمارهای آزمایش قرار گرفتند. نانو ذرات اکسید روی به طور معنی‌داری ph خاک را کاهش دادند. همچنین، این نانو ذرات موجب افزایش کربن آلی محلول و روی قابل دسترس خاک شدند. بیشترین مقدار گونه آزاد روی (zn2+) در تیمار نانو ذرات اکسید روی به مقدار 300 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک بدست آمد. نانو ذرات اکسید روی و کود شیمیایی سولفات روی، غلظت گونه روی پیوند یافته با ماده آلی محلول (zndm) را به‌طور معنی‌داری در مقایسه با تیمار شاهد افزایش دادند. همچنین نتایج نشان داد که همبستگی مثبت و معنی داری بین گونه های zn2+ و zndom با غلظت و جذب روی در بخش های مختلف گندم وجود دارد.

Effect of Zinc Oxide Nanoparticles on Zinc Chemical Forms Species in Soil Solution Phase and its Correlation with Concentration and Uptake of Zinc in Wheat

Application of various nanoparticles is increasing in different industries, including agriculture. Hence, extensive researches requires is needed to assessment of the relationship between metallic nanoparticles and dominant chemical species of the metals elements in the soil. For this purpose, a research was carried out to investigation investigate of the effects of zinc oxide nanoparticles and zinc sulfate fertilizer on zinc chemical species in the soil solution and also its correlation with concentration and uptake of zinc in wheat plant. This study was conducted in greenhouse conditions as a completely randomized design with three replications. The experiment treatments include ZnO Nanoparticles nanoparticles at three levels (100, 200 and 300 mg.kg1), ZnSO4 fertilizer (40 kg ha1) and Control. Some chemical properties of the soil, concentration and uptake of zinc were measured at the end of the cultivation season. GeoCchemical model of visual MINTEQ was used after the extraction of soil solution elements, in order to estimation of the dominant chemical species of zinc in the soil solution. The results indicated that soil solution pH, soil available zinc and DOC were influenced by the treatments. The ZnO nanoparticles significantly were decreased the soil pH. Also, these nanoparticles significantly were increased the DOC and soil available zinc. The highest amount of zinc free species (Zn2+) was obtained in treatment of zinc oxide nanoparticles at level of 300 mg.kg1. ZnO nanoparticles and ZnSO4 fertilizer significantly were increased the ZnDOM specie compared to control. The results also showed that a positive correlation between Zn2+ and ZnDOM species with concentration and uptake of zinc in various parts of wheat.