تاثیر باکتریهای حل کننده فسفات در سینتیک آزاد شدن فسفر از خاک ریزوسفری ریشه نیشکر و همبستگی پارامترهای آن با منابع مختلف فسفر خاک

به‌منظور بررسی اثرات ریزوسفری ریشه نیشکر در سینتیک آزاد شدن فسفر از خاک و نیز اثر فعالیت باکتری‌های حل کننده فسفات و گذشت زمان بر روی آن، آزمایش گلخانه‌ای با کشت گیاه نیشکر انجام شد. در این مطالعه کود فسفر در سه سطح (شاهد (p0)، 50 درصد (p50) و 100 درصد (p100) (200 کیلوگرم در هکتار) و نیز از دو سویه باکتری انتروباکتر کلوآسه r13 (r13) و انتروباکتر کلوآسه r33 (r33) استفاده و در نهایت گیاه نیشکر در سه مقطع زمانی 60، 95 و 140 روز پس از کشت، برداشت شد. آزمایش با 81 گلدان به‌صورت طرح فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. بررسی سینتیک آزاد شدن فسفر در بازه زمانی 30 تا 5760 دقیقه به‌صورت عصاره‌گیری متوالی انجام شد. نتایج نشان داد که فسفر تجمعی آزاد شده با افزایش مصرف کود فسفر و حضور باکتری‌های حل کننده فسفات، بیش‌تر بود و این اختلاف با گذشت زمان کاهش یافت. برازش داده‌های آزاد شدن فسفر از خاک ریزوسفری نشان داد که معادلات مرتبه دوم و تابع توان قابلیت بیش‌تری در توصیف آزاد شدن فسفر از خاک اطراف ریشه نیشکر دارا بودند. در شرایط کمبود فسفر قابل دسترس در خاک (p0)، ضرایب a و ab در معادله تابع توان در حضور باکتری‌ها افزایش یافته بودند. هم‌چنین این ضرایب با گذشت زمان روند کاهشی را نشان دادند. از بررسی همبستگی ضرایب معادلات سینتیکی و پارامترهای گیاهی مانند وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه، غلظت فسفر گیاه، مقدار فسفر جذب شده از منابع مختلف فسفر قابل دسترس، فسفر پخشیده شده به سطح ریشه و فسفر نامحلول، می‌توان نتیجه گرفت که با افزایش ضرایب b و ab در معادله تابع توان، مقادیر فسفر از منابع قابل دسترس در ریزوسفر نیشکر کاهش یافته و سهم منابع نامحلول فسفر افزایش می‌یابد. هم‌چنین باکتری‌های حل کننده فسفات تاثیر مثبتی را در افزایش سرعت آزاد شدن فسفر در ریزوسفر نیشکر نشان دادند.

Effect of phosphate solubilizing bacteria on phosphorus release kinetic in rhizosphere of sugarcane and correlation with various source of phosphorus

In order to study the effects of topography on morphological, physicochemical and mineralogical properties of soils, a toposequence composed of three land types (hills, plateau and piedmont plain) in Heydarabad region in the south west of Urmia Lake between Urmia and Mohammadyar cities was investigated. Considering the variations in slope and elevation, type two soil profiles were dug, described and classified in each land and soil samples were taken from genetic horizons and their physicochemical and mineralogical properties were determined using standard methods. According to the results, the depth of soil, solum thickness, the depth and thickness of calcic horizons, the values of clay content, organic carbon, cation exchange capacity, electrical conductivity and calcium carbonate equivalent of soils were increased with decreasing in the slope and elevation of region to the downward of toposequence. Additionally, in the lower part of toposequence (piedmont plain land type), vertical translocation of clay has been lead to the formation of argillic horizons. According to clay mineralogical investigations, illite, smectite, chlorite, kaolinite, vermiculite and palygorskite were the major clay minerals in these soils. Clay mineralogical investigations revealed that in the higher parts of toposequence (soil profiles 1 and 2, hills land type) illite and chlorite were the common clay minerals. Gradually, with decrease in slope, the content of smectite in soils were increased and reached to the highest value and become the dominant clay mineral in the lower part of toposequence (soil profiles 5 and 6, piedmont plain land type). In soil profile 4 (plateau land type), in addition with smectite and illite, palygorskite is present as one of common clay minerals. Variations of topography from hills to plateau and piedmont plain have been effected the value of runoff, the amount of penetrating water and vertical translocation of salts and so affected the development and evolution of soils. Finally, differences in physicochemical and mineralogical properties of soils have been lead to the differentiation of soils along toposequence and their classification in three orders Entisoils, Inceptisols and Alfisols.