واکنش گروه‌های کرم‌های خاک سطحی به تغییرپذیری مشخصه‌های اکولوژیکی یک جنگل پهن‌برگ

کرم‌های خاکی به عنوان مهم‌ترین مهندسین اکوسیستم خاک‌های جنگلی قلمداد می‌شوند. پژوهش حاضر جهت بررسی واکنش گروه‌های کرم‌های خاکی (اپی‌ژئیک، آنسئیک و اندوژئیک) در لایه سطحی خاک به تغییرپذیری مشخصه‌های اکولوژیکی (کربن لاشبرگ، نیتروژن لاشبرگ، نسبت c/n لاشبرگ، کربن خاک، نیتروژن خاک، نسبت c/n خاک، محتوی رطوبت و ph) پارک جنگلی نور صورت گرفت. جهت انجام تحقیق حاضر، چهار گونه توسکا قشلاقی، سفیدپلت، اوجا و انجیلی انتخاب و نمونه‌برداری لاشبرگ و خاک در زیر تاج درخت در میکروقطعه نمونه (30 × 30 و عمق 15 سانتی‌متری) انجام پذیرفت. همزمان با نمونه‌برداری، کرم‌های خاکی بصورت جداگانه، کامل و به روش دست‌چین کردن از خاک جدا شده و زیتوده هر یک در محیط آزمایشگاه اندازه‌گیری شد. مطابق با نتایج، خاک تحتانی گونه توسکا، بیش‌ترین فراوانی (0.3 تعداد در متر مربع) و زیتوده (سه میلی‌گرم در متر مربع) اپی‌ژئیک‌ها و بیش‌ترین فراوانی (1.4 تعداد در متر مربع) و زیتوده (14 میلی‌گرم در متر مربع) اندوژئیک‌ها را به خود اختصاص داده بود. در خاک تحتانی گونه انجیلی، کرمهای خاکی اپی‌ژوئیک و اندوژئیک مشاهده نشد. همچنین، کمترین حضور (0.5 تعداد در متر مربع) و زیتوده (0.5 میلیگرم در متر مربع) آنسئیک‌ها در خاک تحتانی گونه انجیلی مشاهده شد. نتایج این تحقیق بیانگر تاٌثیر مثبت گونه درختی توسکا قشلاقی، بواسطه محتوی نیتروژن زیاد لاشبرگ، بر شاخص بیولوژیکی کیفیت خاک بوده که می‌تواند جهت احیای مناطق تخریب‌یافته سطوح شمالی کشور مورد توجه قرار گیرد.

Reaction of topsoil earthworms groups to variability of ecological characters in a broadleaved forest

AbstractEarthworms are as the most important soil forest ecosystem engineers. Present research was considered to study the reaction of earthworm group’s (epigeic, anecic and endogeic) in topsoil to variability of ecological characters (litter C, litter N, litter C/N, soil C, soil N, soil C/N, and pH and moisture) in Noor Forest Park. Litter and soil samples were taken, with microplots of 30×30×15 cm, under tree canopy of Alnus glotinusa, Ulmus glabra, Popolus caspica and Parrotia persica species. Earthworms were collected during soil sampling, washed in water and weighed. Biomass was defined as the weight of the worms after drying at the labratory. Results showed that the soil under Alnus glotinusa has high abundance and biomass of epigeic (0.3 n/m2 amd 3 g/m2 respectively) and endogeic (1.4 n/m2 and 14 mg/m2 respectively). Whereas any epigeic and endogeic were not found under Parrotia persica. The least density and biomass (0.5 n/m2 and 0.5 mg/m2 respectively) of anecic earhworms were recorded under Parrotia persica. The results of this research are indicating of positive role of Alnus glotinusa species, related to high litter N, on biological index of soil quality that can be considered to restore of degraded parts in the northern Iran.